ភ្នំពេញៈ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់អំពីចំណងមិត្តភាពយូរអង្វែងរវាងអាស៊ាន និងរុស្ស៊ី និងអំពីការគាំទ្រយ៉ាងរឹងមាំរបស់រុស្ស៊ីចំពោះមជ្ឈភាពអាស៊ាន ដែលបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈការចូលរួមយ៉ាងសកម្មរបស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងយន្តការនានាដែលដឹកនាំដោយអាស៊ាន។ ការបញ្ជាក់របស់ប្រមុខការទូតកម្ពុជា បានធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសរដ្ឋមន្ត្រី ការបរទេសអាស៊ាន-រុស្ស៊ី ដើម្បីរំលឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី២៥ នៃភាពជាដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន-រុស្ស៊ីតាមប្រព័ន្ធវីដេអូនៅថ្ងៃទី០៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ នេះ។ កិច្ចប្រជុំនេះ ត្រូវបានដឹកនាំដោយសហប្រធាន លោកជំទាវ Retno Marsudi រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាប្រទេសសម្របសម្រួលទំនាក់ទំនងដៃគូសន្ទនា អាស៊ាន-រុស្ស៊ី និងឯកឧត្តម Sergey Lavrov រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនៃសហព័ន្ធរុស្ស៊ី។ ប្រមុខការទូតកម្ពុជាបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការជំរុញវ៉ាក់សាំងឱ្យក្លាយជាទំនិញ សាធារណៈសកល និងការចូលរួមរបស់រុស្ស៊ី ជាពិសេសក្នុងការគាំទ្រដល់ការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រទាំង៥ នៃក្របខ័ណ្ឌការស្តារឡើងវិញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់អាស៊ាន ក្នុងគោលបំណងពន្លឿនដំណើរការនៃ ការស្តារឡើងវិញក្រោយជំងឺរាតត្បាត និងបង្កើនភាពរឹងមាំ។ នៅក្នុងន័យនេះ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានលើកទឹកចិត្តដល់រុស្ស៊ីឱ្យបង្កើនការចូលរួមកម្រិតជាន់ខ្ពស់ និងកិច្ចសន្ទនាប្រកបដោយការស្ថាបនា នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន សំដៅលើកកម្ពស់សន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាព និងផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក។ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានចែករំលែកជាមួយកិច្ចប្រជុំអំពីផែនការស្តារសេដ្ឋកិច្ច ឡើងវិញក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ឆ្នាំ២០២១-២០២៣ របស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលនឹងចាប់ផ្ដើមក្នុង រយៈពេលខ្លីខាងមុខនេះ និងបានស្វាគមន៍ការកំណត់របស់ប្រទេសរុស្ស៊ី…

ភ្នំពេញៈ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន បានចាត់ទុករបាយការណ៍របស់អង្គការអ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែន (RSF) គឺមានចរិតនយោបាយ ចោទប្រកាន់មកលើកម្ពុជាដោយពុំមានមូលដ្ឋានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ ការប្រកបវិជ្ជាជីវៈរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ក៏ដូចជាអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា គឺត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ពីសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីលើវិស័យព័ត៌មាន។ សម្តេចតេជោក៏គាំទ្រឱ្យមានជំនួយផ្នែកផ្លូវច្បាប់ដោយពុំគិតថ្លៃទៅដល់អ្នកសារព័ត៌មាននៅពេលដែលមានវិវាទវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានកើតឡើង។ ឯកឧត្តម មាស សុភ័ណ្ឌ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មានបានថ្លែងប្រាប់ AMS នៅរសៀលថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដានេះថា ពាក់ព័ន្ធការចេញរបាយការណ៍របស់របស់អង្គការអ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែន (RSF) គឺមានចរិតនយោបាយ មានចរិតចោទប្រកាន់មកលើកម្ពុជាដោយពុំមានមូលដ្ឋានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងមិនបានសិក្សាស្រាវជ្រាវឱ្យបានត្រឹមត្រូវទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងអំពីការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានដែលអនុលោមទៅតាមច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋាន គតិយុត្តនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឡើយ។ ដូច្នេះរបាយការណ៍នេះ ជារបាយការណ៍មួយដែលពុំមានមូលដ្ឋានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងមិនអាចទទួលយកបានទេ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មានបានបញ្ជាក់ថា ការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា គឺត្រូវបានធានាយ៉ាងគត់មត់ដោយច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់របបសារព័ត៌មាននៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដូច្នេះការអនុវត្តអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា គឺត្រូវតែបំពេញតួនាទី ភារកិច្ចរបស់ខ្លួនឲ្យស្របទៅតាមច្បាប់កំណត់។ការអនុវត្តវិធានការនានាតាមច្បាប់ដោយបានកំណត់ពុំអាចចាត់ទុកថា ជាការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព ឬការគំរាមកំហែង ឬការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដល់ការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាននោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាននៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ជាក់ស្តែងចំនួនអង្គភាពផ្សព្វផ្សាយទាំងបែបប្រពៃណី ទាំងបែបទំនើប គឺមានការកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ហើយចំនួនអ្នកសារព័ត៌មានជាតិ និងបរទេសដែលកំពុងប្រកបវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាក៏មានការកើនឡើងគួរឱ្យមានការកត់សម្គាល់ផងដែរ។ ទន្ទឹមនឹងនោះវិសាលភាព និងមធ្យោបាយនៃការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក៏មានវិសាលភាព និងមធ្យោបាយកាន់តែសំបូរបែប ដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស គឺអាចទទួលបានព័ត៌មានគ្រប់ប្រភពពីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាផងដែរ។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបន្តថា…

ភ្នំពេញៈ អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបដិសេធនិងច្រានចោលចំពោះការចេញរបាយការណ៍របស់​អង្គការអ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែន (RSF) ដែលបានដាក់បញ្ចូលឈ្មោះសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាទៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះមេដឹកនាំ ដែលលេបត្របាក់សិទ្ធិសេរីភាពសារព័ត៌មាន គឺជាការមិនពិត និងមិនអាចទទួលយកបាននោះទេ។ ប្រតិកម្មនេះ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអង្គការអ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែនបានចាត់បញ្ជូលឈ្មោះសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី ទៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះមេដឹកនាំដែលលេបត្របាក់សិទ្ធិសេរីភាពសារព័ត៌មាន។ អង្គការនេះបានលើកឡើងអំពីការរារាំង ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ទៅលើបណ្តាញព័ត៌មានឯករាជ្យ មិនថាជាអ្នកកាសែតសារព័ត៌មាន ឬ វិទ្យុ ជាដើម។ ឯកឧត្តម ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថាការចេញរបាយការណ៍របស់អង្គការ អ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែន គឺមិនអាចទទួលយកបានទេ ហើយបើប្រៀបធៀបកម្ពុជានៅក្នុងតំបន់ គឺកម្ពុជាដើរមុនគេនៅក្នុងការធ្វើឱ្យរីកសាយនៃវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានដែលប្រទេសដទៃអត់មានទេ។ បើប្រៀបធៀបនៅក្នុងតំបន់ កម្ពុជាមានអ្នកនាំពាក្យគ្រប់ក្រសួងគ្រប់ស្ថាប័នពីថ្នាក់ជាតិដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដើម្បីសម្របសម្រួលសេរីភាពរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន។ អ្នកនាំពាក្យទាំងអស់ គឺអាចទំនាក់ទំនងបាន២៤ម៉ោង ដើម្បីសម្រួលដល់ការឆ្លងឆ្លើយរវាងរាស្ត្រ និងរដ្ឋរឹតតែកៀកជាប់គ្នាទាំងអស់ ហើយដើម្បីធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យព័ត៌មានរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលជិតជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋ។ ពោលចង់ពន្លឿនអ្វីទៅកំណែទម្រង់របស់រដ្ឋាភិបាល គឺការផ្តល់សេវាដល់ប្រជាពលរដ្ឋមានគុណភាព និងប្រសិទ្ធិភាព។ អ្នកនាំពាក្យដដែលបានបន្តថា ការអប់រំអ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាខុសប្លែកពីអ្នកសារព័ត៌មាននៅបរទេស។ អ្នកសារព័ត៌មានបរទេសដែលមកធ្វើការនៅស្រុកខ្មែរ គឺជាសកម្មជនទេមិនមែនជាអ្នកសារព័ត៌មានប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈទេ។ ភាគច្រើនគឺសកម្មជនដែលមានរបៀបវារៈលាក់លៀមនៅពីក្រោយខ្នង ហើយគេមិនបានចូលរួមនៅក្នុងការកសាង ហើយនិងការពង្រឹងនៃការដឹងការយល់ ហើយនិងការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ។ គឺព័ត៌មានរបស់គេគ្រាន់តែជាអ្នកបំបែកប្រជាពលរដ្ឋតែប៉ុណ្ណោះ។ ឯកឧត្តម ផៃ…

ភ្នំពេញៈប្រសិនជាពុំមានការប្រែប្រួលទេ នៅថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍នេះសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានឹងអញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រីតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (ZOOM)។ កិច្ចប្រជុំ និងពិនិត្យនិងពិភាក្សាលើរបៀបវារៈរួមមាន ទី១.សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិនិយោគនៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង ទី២.បញ្ហាផ្សេងៗមួយចំនួន។ យោយតាងសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីនៅថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ បានឱ្យដឹងថាយោងចំណារដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចុះថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនឹងសហការជាមួយក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ដើម្បីរៀបចំកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រីតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (ZOOM) ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនាថ្ងៃសុក្រ ១៥ រោច ខែបឋមាសាឍ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស. ២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ វេលាម៉ោង ៨៖៣០នាទីព្រឹក ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាពិនិត្យនិងពិភាក្សាលើ៖១-សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិនិយោគនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ២- បញ្ហាផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។អាស្រ័យ ហេតុនេះសូមសម្តេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន មេត្តាជ្រាបជាព័ត៌មាន។…

ភ្នំពេញ: ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ នឹងអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-រុស្ស៊ី ដើម្បីរំលឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី២៥ នៃភាពជាដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន-រុស្ស៊ី ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ។ សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាប្រទេសសម្របសម្រួលទំនាក់ទំនងដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន- រុស្ស៊ី នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងសហព័ន្ធរុស្ស៊ីនឹងធ្វើជាសហប្រធានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសនៅថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា នេះ។ ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំពិសេសនេះ នឹងពិនិត្យឡើងវិញនូវសមិទ្ធផលនៃទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-រុស្ស៊ី ដែលសម្រេច បានក្នុងរយៈពេល២៥ឆ្នាំកន្លងមក លើវិស័យជាច្រើន រួមមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យ នយោបាយ សន្តិសុខ ពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច ការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នារវាងប្រជាជន និងប្រជាជន ក៏ដូចជាបន្តតាមដានការងារក្រោយកិច្ចប្រជុំពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-រុស្ស៊ី ស្តីពីជំងឺកូវីដ-១៩ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីឆ្នាំមុន។ កិច្ចប្រជុំតាមប្រព័ន្ធវីដេអូនេះ គឺជាការបោះជំហានទៅមុខបន្ថែមទៀតនៅក្នុងភាពជាដៃគូ យុទ្ធសាស្រ្តអាស៊ាន-រុស្ស៊ី សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការយូរអង្វែង ក្នុងខណៈដែលពិភពលោកកំពុងមានបញ្ហាប្រឈម។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងទទួលតួនាទីជាប្រទេសសម្របសម្រួលទំនាក់ទំនង ដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន-រុស្ស៊ី ចាប់ពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ នេះ៕ដោយៈ ពលជ័យ

​ភ្នំពេញៈ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​គឺជា​អត្តសញ្ញាណ​ជាតិ​កម្ពុជា និង​ជា​និមិត្តរូប​នៃ​ឯកភាព​ជាតិ និង​និរន្តរភាព​ជាតិ​។ ច្បាប់​កម្ពុជា​ពី​បុរាណ​មកទល់នឹង​បច្ចុប្បន្ននេះ គឺ​មានចែង​ផ្តន្ទាទោស​ចំពោះ​ការ​បំពារបំពាន​ចំពោះ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ ដូច​បណ្តា​ប្រទេស​រាជានិយម​លើ​សាកលលោក​ខណៈ​ប្រទេស​មិន​ប្រកាន់​របបរាជានិយម​ក៏មាន​ច្បាប់​ចែង​ផ្តន្ទាទោស​លើ​ការប្រមាថ​ចំពោះ​មេដឹកនាំ​កំពូល​របស់​ពួកគេ​ដែរ​។ ដោយសារ​ជា​រឿង​មិនអាច​ទទួលយកបាន​ស​ម្រា​ប់​ប្រជាជាតិ​នានា តើ​មហាចោរ​ពានវាំង​ដែល​ប្រមាថ​ចំពោះ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ ឬ​ជនល្មើស​ប្រមាថ​ចំពោះ​ប្រធានាធិបតី​ត្រូវតែ​ទទួល​ការ ផ្តន្ទាទោស​ឱ្យបាន​ធ្ងន់ធ្ងរ​ឬ​យ៉ាងណា​?​។​ ​នេះ​គឺជា​ខ្លឹមសារ​ដែល​កើតចេញពី​ការស្រាវជ្រាវ​របស់លោក ចក សម្បត្ដិ សមាជិក​ស្ថាបនិក​និង​ជា​អនុប្រធាន​សមាគម សាលា​ត្រាជូ​ហើយ​បានបង្ហាញ​នៅក្នុង​បទ​ពិចារណ​កថា​ប្រចាំខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ​២០២១​។​ ​បទ​វិចារណកថា​បាន​រំលឹកថា​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​គឺជា​ឈ្មោះ​ផ្លូវការ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​ឈ្មោះ​នេះ​សម្គាល់ថា កម្ពុជា ឬ​ស្រុក​ខ្មែរ​គឺជា​ប្រទេស​មាន​ព្រះមហាក្សត្រ​គ្រងរាជ្យសម្បត្តិ​។ ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់ខ្លួន​ជាង ២០០០ ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ កម្ពុជា​តែងតែមាន​ព្រះមហាក្សត្រ​គ្រង​រាជសម្បត្តិ​ដឹកនាំ​ប្រជានុរាស្ត្រ​កសាង ព្រះ​នគរ​រហូត​បាន​នាំ​កម្ពុជា​ចម្រើន​លូតលាស់​ក្លាយជា​មហា​អាណាចក្រ​មួយ​នៅលើ​ដែនដី​សុវណ្ណ​ភូមិ នា​សម័យអង្គរ​។ ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ក៏បាន​បង្ហាញ​ផងដែរ​ថា រាជានិយម​គឺ​ផ្នែក​មួយ​នៃ​អត្តសញ្ញាណ​ជាតិ កម្ពុជា ដោយបាន​ផ្សារភ្ជាប់​ទៅនឹង​ប្រពៃណី ទំនៀម​ទំលាប់ សាសនា ឬ ពិធីបុណ្យ​ជាតិ​នានា ដូចជា ព្រះរាជ​ពិធីបុណ្យ​អុំទូក បណ្ដែតប្រទីប សំពះ​ព្រះ​ខែ និង​អកអំបុក ព្រះ​រាជពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​ជាដើម​។ ក្នុងសម័យ​ដែល​កម្ពុ​ជាមាន​ការធ្វើរ​ដ្ឋ​ប្រហារ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧០ ដើម្បី​បំបាត់ចោល​នូវ​របបរាជានិយម​គឺ បានធ្វើឱ្យ​ប្រទេសជាតិ​មាន​សង្គ្រាម​រាំងជល់​ផ្ទៃក្នុង​រហូត​ធ្វើឱ្យ​ប្រទេសជាតិ​ធ្លាក់ចូល​ក្នុង​យុគសម័យ ខ្មៅ​ដ៏​សែន​រន្ធត់​នៃ​របប​ខ្មែរក្រហម​ប្រល័យពូជសាសន៍ ការចរចា​រក​សន្តិភាព​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​នៅ​ចុង ទសវត្សរ៍​ទី​៨០ និង​ដើម​ទសវត្សរ៍​ទី​៩០ គឺ​បាន​ផ្អែកលើ​ចំណុច​គន្លឹះ​មួយ​លើ​គោលការណ៍​គ្រឹះ​សំខាន់ៗ នានា នោះ​គឺ​ការនាំយក​របបរាជានិយម​មក​ជូន​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​វិញ ដោយសារ​កម្ពុជា​បាន​យល់ច្បាស់ ថា ព្រះរាជ​វត្ត​មាននៃ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​គ្រង​រាជសម្បត្តិ​គឺជា​និមិត្តរូប​នៃ​ឯកភាព​ជាតិ និង​និរន្តរភាព ជាតិ​។…

ភ្នំពេញ: ក្តីស្រម៉ៃរបស់និស្សិតខ្មែរក្នុងវិស័យយោធា៦នាក់ ដែលបំផ្លាញយ៉ាងអមនុស្សធម៌បំផុត ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក តាមរយៈការសម្រេចជាឯកតោភាគីផ្តាច់អាហារូបករណ៍ ចំពោះនិស្សិតទាំងនេះដោយសារតែហេតុផលនយោបាយ ឥឡូវនេះត្រូវបានផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមឡើងវិញ និងការគាំទ្រពេញទំហឹងពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានសម្រេចបន្តបង់ថ្លៃសិក្សារបស់ពួកគេរហូតដល់ទីបញ្ចប់។ នេះបានបង្ហាញពីការទទួលខុសត្រូវរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំពោះមុខអនាគតនៃនិស្សិតកម្ពុជាទាំងនេះ និងជាការបង្ហាញពីទឹកចិត្តនៃប្រជាជាតិខ្មែរ និងតម្លៃដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ជនជាតិខ្មែរនាសម័យតេជោសែន។ កម្ពុជាជាប្រទេសតូចនិងក្រីក្រ តែមានចិត្តទូលាយមានភាពថ្លៃថ្នូរ មោទកភាពជាតិរបស់ខ្លួន និងមានភាពចាស់ទុំផ្នែកនយោបាយនិងការទូត ហើយក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី មិនអាចនរណាមកប្រមាថប្រជាជាតិខ្មែរបានឡើយ។ កម្ពុជា មិនបានយកប្រទេសណាមួយជាសត្រូវឡើយ និងបានដាក់ចេញនូវវិធានការកំណែទម្រង់ថ្មីៗទៀតក្រោមបាវចនា «កែទម្រង់ខាងក្នុង កសាងមិត្តខាងក្រៅដោយឈរលើមូលដ្ឋានឯករាជ្យ»។ បើពិនិត្យលើហេតុផលនៃការសម្រេចជាឯកតោភាគីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកផ្តាច់អាហារូបករណ៍ពីនិស្សិត ៦ នាក់នេះវាជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ។ តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ការផ្តាច់អាហារូបករណ៍នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបានកាត់បន្ថយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងវិស័យជាច្រើន នៃការចូលរួមរវាងយោធានិង យោធាទ្វេភាគីតាមបែបប្រពៃណីប្រទេសកម្ពុជាបានបាត់បង់សិទ្ធិទទួលបានកម្មវិធីបណ្ឌិត្យ សភាផ្នែកយោធារបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ នេះគឺជាការ សម្រេចចិត្តមួយប្រកបដោយអមនុស្សធម៌បំផុត និងជាការយកអនាគតយុវជនដែលប្រកបដោយមនសិការទៅបំផ្លាញដោយ គ្មានស្តាយស្រណោះដើម្បីគ្រាន់តែបម្រើ របៀបវារៈភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួន។ នេះក៏បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថាកាលដែលអាមេរិកអះអាងថាមក ជួយកម្ពុជា ទំនងគ្មានបំណងដោយសុច្ចរិតឡើយពោលគឺជា «ជំនួយមានសំណង» និង«អន្ទាក់ជំនួយ» ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍នយោបាយខ្លួន។ បើសហរដ្ឋអាមេរិក ពិតជាចង់ជួយកម្ពុជាក្នុងចេតនាសុច្ចរិត ទំនងមន្ត្រីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជានឹងមិនផ្តល់យោបល់ បែបកូនក្មេង និងបែបអមនុស្សធម៌របៀបនេះដល់ថ្នាក់ ដឹកនាំរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនឡើយ ដែលនេះជាសេចក្តីសម្រេចបំផ្លាញក្តីសុបិន្តរបស់យុវជន និងជាសេចក្តីសម្រេចចិត្តបែបអមនុស្សធម៌ ប្រឆាំងនឹងគោលបំណងដ៏ពិសិដ្ឋរបស់យុវជនក្នុងការអប់រំបង្កើនចំណេះដឹង។ តាមពិតការសម្រេចចិត្តដោយឯកតោភាគីកាត់ផ្តាច់អាហារូបករណ៍ដល់និស្សិតនេះបានបង្ហាញ ពីការគ្មានភាពចាស់ទុំរបស់មហាអំណាចមួយដែលបង្អាក់លើការសិក្សា របស់យុវជនដែលស្រេកឃ្លានការសិក្សា ហើយពិភពលោកទាំងមូលក៏បានដឹងពីចរិតពិតនៃការធ្វើការទូត របស់មហាអំណាចមួយនេះដែលមាត់ហារឡើងស្រឡាញ់ និងជួយ តែប្រសិនបើគ្មានផលប្រយោជន៍ចំណេញដល់ខ្លួននោះទេ កុំសង្ឃឹមថា សហរដ្ឋអាមេរិកជួយដោយស្មោះឱ្យសោះដែលស្របនឹងទ្រឹស្តីថា នៅក្នុងវិស័យការទូត គេមិននិយាយពីមិត្តឬសត្រូវឡើយ តែគេនិយាយពីផលប្រយោជន៍។ តែពលរដ្ឋកម្ពុជាបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ពីបញ្ហានេះ ព្រោះប្រវត្តិសាស្ត្របានផ្តល់មេរៀនគ្រប់គ្រាន់ដល់ខ្លួន ជាពិសេសនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ សហរដ្ឋអាមេរិកដែលគាំទ្រ សេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ ធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ពីតំណែង និងគាំទ្ររបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និងឱ្យ លន់ នល់ ខ្ចីលុយដែលជាបំណុលកខ្វក់ដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងខ្មែរ ហើយចុងក្រោយទាមទារឱ្យខ្មែរសងបំណុលកខ្វក់នេះថែមទៀត។ បន្ទូលរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ នៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរលើកឡើង ក្នុងលិខិតឆ្លើយតបទៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាថា «ខ្ញុំពិតជាសោកស្តាយដែលបង្កើត កំហុសមួយយ៉ាងធំគឺជឿលើអាម៉េរិក»។ អាមេរិកដែលបានទម្លាក់គ្រាប់បែកប្រមាណ ៣លានតោនលើកម្ពុជាសម្លាប់មនុស្សបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរាប់មិនអស់ ហើយចុងក្រោយរួមដៃជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន ដាក់ទណ្ឌកម្មនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចប្រឆាំងនឹងការរស់រានមានជីវិតរបស់ជនរងគ្រោះខ្មែរ និងគាំទ្រខ្មែរក្រហមដែលបង្កវិនាសកម្មដល់ជាតិ និងប្រជាជននិងត្រូវបានផ្តួលរំលំនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ បន្តគ្រប់គ្រងអាសនៈនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។ សូមបញ្ជាក់ថានិស្សិតកម្ពុជាចំនួន៦នាក់ ដែលកំពុងសិក្សាតាមរយៈអាហារូករណ៍ នៅសាលាបណ្ឌិតសភាយោធាចំនួន៤ ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានប្រាប់ឲ្យផ្អាកការសិក្សាមុនពេលកំណត់។ និស្សិតទាំង៦រូបនេះ កំពុងសិក្សានៅបណ្ឌិតសភាយោធាជើងគោក West Point ចំនួន២រូប បណ្ឌិតសភាទ័ពអាកាសចំនួន២រូប កងទ័ពជើងទឹកចំនួន១រូប និងឆ្មាំសមុទ្រចំនួន១រូប។ ការសម្រេចផ្អាកអាហារូករណ៍នេះ បណ្តាលឱ្យមានការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយអសីលធម៌ ក្រោមហេតុផលនយោបាយ ខណៈដែលប្រទេសទាំងពីរមានភាពចម្រូងចម្រាសក្នុងទំនាក់ទំនងកន្លងមក ជាពិសេសការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋាន លើវត្តមានកងទ័ពចិន និងការចោទថាចិនប្រើប្រាស់កំពង់ផែយោធារាមនិងតំបន់អភិវឌ្ឍទេសចរណ៍តារាសាគរជាមូលដ្ឋានទ័ពរបស់ខ្លួន។  ការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានភស្តុតាង និងរបៀបវារៈនយោបាយដែលអាមេរិកព្យាយាមចិញ្ចឹមទំនាស់ទុកក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រ បម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួន។ ការចោទប្រកាន់របៀបនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនបានធ្វើដោយជោគជ័យប្រឆាំង នឹងអ៉ីរ៉ាក់ ហើយបច្ចុប្បន្នអ៉ីរ៉ាក់ត្រូវស្ថិតក្នុងសង្គ្រាម និងការបំផ្លិចបំផ្លាញ។ កម្ពុជាមិនត្រូវការសង្គ្រាមទៀតឡើយតែកំពុងសប្បាយក្នុងសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិសេរីភាព និងក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនិងពិភពលោកទាំងមូលកំពុងមើល ឃើញថានយោបាយការទូតរបស់អាម៉េរិកដោយសារតែចង់គ្រប់គ្រងឥទ្ធិពលនិងផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន នៅឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ជ្រុលហួសហេតុពេកបានធ្វើឱ្យសហរដ្ឋ អាមេរិកដើរខុសគន្លងគោលការណ៍មនុស្សធម៌ និងសីលធម៌។ សហរដ្ឋអាមេរិកតាមរយៈមន្ត្រីស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា បានស្នើឱ្យកម្ពុជាធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកឱ្យបានច្រើនលើវិស័យផ្សេងៗ តែចំណែកខ្លួនវិញបានកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទៅវិញជាបន្តបន្ទាប់។ នេះគឺជារបៀបនៃការធ្វើការទូតបែបដើរបញ្ច្រាសទិស ឬហៅម្យ៉ាងថា ការទូតបែបកូនក្មេងដែលមហាអំណាចមួយដែលអះអាងជាគ្រូប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សតែងតែចង់ឱ្យបណ្តាប្រទេសនានាយកគម្រូតាមខ្លួន។ តែសិទ្ធិមនុស្សបែបប្រកាន់ពូជសាសន៍ដែលប៉ូលិសស្បែកសបាញ់សម្លាប់ជនជាតិស្បែកខ្មៅ ការរើសអើងប្រកាន់ពូជសាសន៍ស្អប់ជនជាតិអាស៊ីដែលអាម៉េរិកកំពុងតែជួបប្រទះ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបែបក្រុមអនាធិបតេយ្យចូលកាន់កាប់រដ្ឋសភាដោយឡាំប៉ាមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត មិនគួរសហរដ្ឋអាមេរិកមកផ្តល់មេរៀន ដល់ប្រទេសផ្សេងនោះទេ។ ធ្វើម៉េចកុំតែលេងខូចទៅបានហើយ បើជ្រុលតែនិយាយថាជួយកម្ពុជា ជួយនិស្សិតខ្មែរបង្កើនសមត្ថភាព សូមឱ្យជំនួយនោះស្មោះ កុំលួចភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌ ហើយលក្ខខណ្ឌដែលពោរពេញដោយភាពពិសពុល។ សហរដ្ឋអាមេរិកគួររៀនសូត្រពីមិត្តភ័ក្តិបរទេសផ្សេងទៀត ហើយត្រូវចាំថាមិនមែនអាងតែខ្លួនជាមហាអំណាច និយាយអ្វីសុទ្ធតែត្រឹមត្រូវ ធ្វើអ្វីក៏បាននោះទេ ហើយជាពិសេសមន្ត្រីស្ថានទូតអាមេរិកនៅកម្ពុជា គួរមានភាពចាស់ទុំក្នុងវិស័យការទូត កម្ពុជាក្នុងសម័យតេជោសន្តិភាព មានភាពចាស់ទុំគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការយល់ ពីល្បិចកលទាំងនេះ។ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន ដែលបានយកជីវិតធ្វើដើមទុនដើម្បីរំដោះជាតិ និងប្រជាជនពីរបបខ្មែរក្រហម តែងតែលើកឡើងអំពីអធិបតេយ្យជាតិរបស់កម្ពុជា មិនត្រូវយកអធិបតេយ្យជាតិទៅដូរជាមួយជំនួយ ហើយកុំយកសន្តិភាពរបស់ប្រទេសទៅដូរជាមួយជំនួយ៕ ដោយ៖ ចៅចាក់ស្មុក  រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១

ភ្នំពេញៈ នាយ​ឧ​ត្ត​ម​សេនីយ៍ សៅ សុខា អគ្គមេបញ្ជាការ​រង​នៃ​កងយោធពល​ខេ​ម​ភូមិន្ទ​មេបញ្ជាការ​កងរាជអាវុធហត្ថ​លើ ផ្ទៃ​ប្រទេស និង​ជា​ប្រធាន​គណៈកម្មការ​ជាតិ​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់ និង​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ធនធាន​ធម្មជាតិ​បាន​អំពាវនាវ​ដល់ អ្នក​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ផ្សំគំនិត​កាប់​ឈើ​នៅក្នុង​តំបន់​អូរ​ហ៊ុ​ច ស្ថិតក្នុង​ភូមិ​អូរ​អាម ឃុំ​ស្រែ​ខ្ទុ​ម ស្រុក​កែវ​សីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី ចេញមក​សារភាព​ប្រគល់​ខ្លួន​ឲ្យ​អាជ្ញា​ធរមាន​សមត្ថកិច្ច​។​ ​ជាមួយនឹង​ការអំពាវនាវ នាយ​ឧ​ត្ត​ម​សេនីយ៍ សៅ សុខា​ក៏បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​សមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ​ធ្វើការ​ស្រាវជ្រាវ​រក​អ្នក ដែល​នៅ​ពីក្រោយ​ខ្នង នៃ​ការប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស និង​ស្រាវជ្រាវ​ជនជាតិ​វៀតណាម​ដែលជា​មេខ្លោង​ផ្តល់​ថវិកា និង​បាន​ឃុបឃិត​ជាមួយ​មន្ត្រី​ការពារ​ព្រំដែន​ខ្មែរ​ចូលមក​កាប់​ឈើ​នៅក្នុង​តំបន់​អូរ​ហ៊ុ​ច​ដឹកជញ្ជូន​យកទៅ​ប្រទេស វៀតណាម​។​ ​នាយ​ឧ​ត្ត​ម​សេនីយ៍ សៅ សុខា បាន​មានប្រសាសន៍ប្រាប់ AMS ថា “​អ្នកណា​ដែលមាន​ខ្លួន​ហើយ​គឺ​ចេញមក​សារភាព ប្រគល់​ខ្លួន​ឲ្យ​អាជ្ញា​ធរមាន​សមត្ថកិច្ច ហើយ​កុំ​ចចេស​រឹងរូស រួមទាំង​អ្នក​ដែល​ផ្សំគំនិត អ្នកប្រព្រឹត្ត​ផ្ទាល់ គឺ​ត្រូវតែ​គោរព​ច្បាប់ គោរព​បទបញ្ជា​ការពា​រ​ធនធានធម្មជាតិ​ព្រោះ​ធនធាន​របស់​យើង​សម្បូរ​ប៉ុន្តែ​ប់​មកដល់ពេលនេះ​នៅតែមាន​អ្នក​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ធនធាន​របស់​យើង​មិនអាច​គង់វង្ស​បានយូរ​អង្វែង​ទេ​។ ខ្ញុំ​សូម​អំពាវនាវ​ទី​១.​គឺ​អ្នកណា​ដែល​ដឹងថា​ខ្លួនឯង​ខុស​ហើយ​ប្រញាប់ ចេញមក​សារភាព​។​ទី​២.​វិធានការ​របស់​សម​ត្ថ​កិច្ច​របស់​គណៈកម្មកា​រ​ជាតិ​ឲ្យ​ស្វែងយល់​អំពី​តួនាទី​ភារកិច្ច​របស់​កងកម្លាំង​ទាំងអស់ ព្រោះ​អ្នក​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស​មិនមែន​កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ​ទាំងអស់​ធ្វើ​ចឹ​ង​ទេ គឺមាន​មនុស្ស​ជា​បុគ្គល សូម​ឲ្យ​បណ្តា​អង្គភាព​បង្កើន​ការយកចិត្តទុកដាក់​អប់រំ​បុគ្គលិក​នៅក្រោម​ឱវាទ​របស់ខ្លួន​ឲ្យ​ក្តាប់ជាប់​តួនាទី​ភារកិច្ច​របស់ខ្លួន ហើយ​គោរព​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ក្នុងការ​ការពារ​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​ជាធំ កុំ​ឲ្យ​នាំគ្នា​ទៅ​ការពារ​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​ហើយ បែរជា​គិត​ផលប្រយោជន៍​បុគ្គល ហើយ​ទៅ​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស​…”​។​ ​ប្រធាន​គណៈកម្មការ​ជាតិ​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់ និង​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ធនធាន​ធម្មជាតិ បាន​បន្តថា​ចំពោះ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កំពុងតែ យកចិត្តទុកដាក់​ក្នុងការ​ការពារ​បូរ​ភាព​ភាព អធិបតេយ្យ ការពារ​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​ហើយ​មាន​មន្ត្រី​របស់​យើង​ទៅ​ប្រព្រឹត្ត បទល្មើស​ខុសច្បាប់​បែបនេះ នោះ​គឺជា​ការ​ហុច​ដង​ទៅ​ឲ្យ​ពួក​ប្រឆាំង​មានឱកាស​ដើម្បី​វ៉ៃ​ប្រហារ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ហើយ​អាច ចាត់ទុកថា​ជា​ខ្មាំង​បង្កប់​ក៏​ថា​បាន​បង្កើត​ទង្វើ​បំផ្លាញ​ជាតិ​ដើម្បី​ទុក​ឲ្យ​អ្នក​ដែល​កំពុងតែ​រក​លេស​បំផ្លិចបំផ្លាញ​សន្តិភាព​គេ​មាន​លេស​ដើម្បី​នឹង​គេ​និយាយ​។​ ​ក្រុមការងារ​គណៈកម្មកា​រ​ជាតិ​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​និង​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ធនធាន​ធម្មជាតិ…