-
អ្នកវិភាគចៅចាក់ស្មុក៖ ក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយមកំពុងអនុវត្តន៍ផែនការទុច្ចរិត «រុញឱ្យខ្លោចរោចឱ្យឆៅ» ទាក់ទងនឹងស្ថានភាពជំងឺកូវីដ-១៩
ខណៈរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កម្លាំងសមត្ថកិច្ចគ្រប់ជាន់ថ្នាក់អនុវត្តវិធានការចាំបាច់នានាដើម្បីប្រយុទ្ធ ប្រឆាំងនឹងការឆ្លងរីករាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ និងជួយការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋពីជ្រោះមរណៈ ក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយមដែលបានត្រឹមតែទ្រឹស្តី និងនិយាយដោយគ្មានធ្វើសកម្មភាព បានខិតខំបំផ្លាញកិច្ចខិតខំប្រឹង ប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាពលរដ្ឋ។ នេះជាទម្លាប់ដ៏អាក្រក់របស់ក្រុមជនបំផ្លាញជាតិ! នៅពេលដែលកម្ពុជាការពារប្រទេសនិងប្រជាជនបានយ៉ាងល្អក្នុង រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំពីការឆ្លងជំងឺកូវីដក្នុងសហគមន៍ គ្មានការស្លាប់បាត់បង់ជីវិតមនុស្ស ក្រុមប្រឆាំងបាន ឃោសនាថាមានការផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ និងបង្កឱ្យមានការស្លាប់ប្រជាជនជាច្រើន។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលកម្ពុជារងគ្រោះពីការឆ្លងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងសហគមន៍ បង្កការចម្លងដល់ពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់ និងបង្កការស្លាប់មនុស្សេជាច្រើននាក់ បែរជាក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយម ជាពិសេសក្រុមអ្នករត់គេចខ្លួនពីសំណាញ់ច្បាប់រួមទាំងទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី មូរ សុខហួរនិងបរិវាររបស់ពួកគេនិយាយថាគ្មានការឆ្លង រីករាលដាលនិងគ្មានពលរដ្ឋខ្មែររងគ្រោះស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅវិញ។ តើអ្វីជាគោលបំណងពិតប្រាកដរបស់ ក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយមទាំងនេះ ដែលចេញមកឃោសនាផ្ទុយពីស្ថានការណ៍ពិតដូច្នេះ? គ្មានអ្វីដែលគួរឱ្យសង្ស័យឡើយ អ្វីៗដែលក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយមបានខិតខំឃោសនាផ្ទុយពីស្ថាន ការណ៍ពិតនេះគឺជាចេតនានយោបាយទុច្ចរិតមួយដែលមិនបានជួយប្រជាពលរដ្ឋ ជួយដោះស្រាយបញ្ហាទាំង ឡាយដែលកើតចេញពីវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ តែព្យាយាមបំផ្លាញរាល់វិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលជួយអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ។ ពួកគេពិតជាមិនចង់ឃើញវិធានការនានា ដែលបានដាក់ចុះដោយរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបានជោគជ័យឡើយ ព្រោះ ពួកគេនឹងបាត់បង់ជំនឿទុកចិត្តកាន់តែខ្លាំង បាត់បង់ការគាំទ្រ និងមិនអាចបង្កើតបញ្ហាដើម្បីរៃអង្គាសប្រាក់ និងធ្វើនយោបាយបោកប្រាស់ ធ្វើប្រជាភិថុតិលើពលរដ្ឋបានទៀតឡើយ។ ដូច្នេះពួកគេគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅ តែពីនិយាយបំភ្លៃ បំផ្លើស បំប៉ោងនិងបំភ័ន្តការពិតឡើយ។ គោលដៅនៃការធ្វើវិទ្ធង្សនារបស់ក្រុមជ្រុលនិយម គឺការញុះញង់ប្រជាពលរដ្ឋ មិនឱ្យស្តាប់បទបញ្ជារាជរដ្ឋាភិបាល ព្យាយាមបង្កើតចលាចលក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋ ដោយផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងញុះញង់ឱ្យសកម្មជនរបស់ខ្លួនក្នុងស្រុកតវ៉ាទាមទារផ្សេងៗ ដោយចេតនាបង្កភាពវឹកវរសង្គមបន្ថែមលើវិបត្តិនៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ធ្វើឱ្យការឆ្លងរីករាលដាលនៃជំងឺកាន់តែខ្លាំង…
-
ធ្លាប់តែរិះគន់គេ ឥឡូវគេ “ដាក់កញ្ចក់ឱ្យឆ្លុះមើលខ្លួនឯងវិញ”
ប្រទេសមហាអំណាច និងប្រទេសអ្នកមានមួយចំនួនតែងដើរបង្រៀន និងផ្សព្វផ្សាយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សទៅកាន់ប្រទេសដទៃ ប៉ុន្តែមិនប្រាកដថាការអនុវត្តរបស់ពួកគេ និងស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៅក្នុងប្រទេសទាំងនោះល្អឥតខ្ចោះ ឬល្អជាងគេរហូតនោះទេ។ ការសង្កេត និងបទពិសោធន៍ក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិច្រើនឆ្នាំកន្លងមកបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ប្រទេសដែលមកប្រដៅគេទាំងនោះ គឺមិនដែលចេះខុស និងមិនដែលទទួលស្គាល់ថាខ្លួនខុស។ អ្វីដែលគេធ្វើ គឺគេតែងតែអះអាងថា ដោយសារហេតុផលនេះ ហេតុផលនោះ ដែលសុទ្ធតែល្អផូរផង់ និងចាំបាច់ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍សង្គមជាតិគេ។ ផ្ទុយទៅវិញ រឿងតែមួយដូចគ្នា ឬសូម្បីតែរឿងកំប៉ិកកំប៉ុកបំផុតក្តី នៅពេលដែលប្រទេសតូច និងក្រីក្រជាអ្នកធ្វើវិញ ប្រទេសទាំងនោះតែងតែចេញមុខរិះគន់ និងចោទថាខុសអញ្ចេះ ខុសអញ្ចុះរហូត ដោយមិនទទួលស្តាប់ ឬទទួលយកការបកស្រាយណាមួយនោះទេ។ តាមពិតទៅ ប្រទេសមហាអំណាច និងប្រទេសអ្នកមានទាំងនោះចង់កៀបសង្កត់ឱ្យប្រទេសដទៃ ជាពិសេសប្រទេសតូចតាចនិងក្រីក្រ បម្រើផលប្រយោជន៍ខ្លួនដោយឥតលក្ខខណ្ឌតែប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេយកទ្រឹស្តីមកសូត្រឱ្យយើងស្តាប់ដើម្បីប្រដៅយើង តែធាតុពិត ពួកគេផ្តោតតែទៅលើផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ។ ប្រជាធិបតេយ្យឬមិនប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្សឬមិនគោរព មិត្តឬអតីតសត្រូវ សុទ្ធតែមិនមែនជាបុរេលក្ខខ័ណ្ឌ ឬកត្តាសំខាន់បំផុតដែលកំណត់បទដ្ឋាននៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនោះទេ នៅក្នុងពិភពលោកដែលយើងកំពុងរស់នៅសព្វថ្ងៃនេះ។ ដោយតាំងខ្លួនជា “អ្នកការពារច្បាប់អន្តរជាតិ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស” ប្រទេសមហាអំណាចមួយនោះតែងតែសរសេររបាយការណ៍រាប់រយទំព័រជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលវាយតម្លៃ និងរិះគន់ឥតសំចៃមាត់ទៅលើប្រទេសដទៃ នៅទូទាំងសកលលោក។ ថ្ងៃនេះ យើងលើកយកផ្ទាំងកញ្ចក់មួយមកដាក់នៅចំពីមុខមាត់ទ្វារផ្ទះនៃប្រទេសមហាអំណាចនេះ ដើម្បីបានឃើញច្បាស់ទាំងអស់គ្នា។ ១. ជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃ…
-
អ្នកវិភាគចៅចាក់ស្មុក៖ វិធានការនានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដាក់ចុះគឺដើម្បីការពារអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងជាការគោរពសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតដែលជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សជាតិ
ចំពោះមុខនៃការឆ្លងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងសហគមន៍ទ្រុងទ្រាយធំ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចដាក់ចុះវិធានការសំខាន់ៗមួយចំនួន ទាំងវិធានការច្បាប់ សុខាភិបាល និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិបត្តិបង្កឡើងដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ដ៏កាចសាហាវនេះ។ វាជាវិធានការដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនលើសលប់បានអបអរសាទរ និងចូលរួមអនុវត្តដើម្បីរួមធ្លុងសាមគ្គីតែមួយជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល ឈានទៅ គ្រប់គ្រងបានទាំងស្រុងនូវការឆ្លងរីករាលដាលនិងការបិទបញ្ឈប់ព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍ ២០ កុម្ភៈ តែក្រុម មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស រួមនឹងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកដែលតាមស៊ីពែបរទេសមួយចំនួន បាននិងកំពុងព្យាយាមបង្អាក់ការជួយសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សរបស់កម្ពុជាក្រោមលេសសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យដែលពួកគេតែងតែប្រើប្រាស់ដើម្បីសម្លាប់មនុស្ស និងបំផ្លាញប្រទេសមួយ។ ក្រុមអ្នកតាំងខ្លួនជាជើងឯកសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួនមានទាំងអ្នកជំនាញការ មានទាំងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួន ដូចជាអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមិនហ៊ានរិះគន់ពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ប្រទេសខ្លួនបានហៅវិធានការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការបិទខ្ទប់រាជធានី ភ្នំពេញនិងក្រុងតាខ្មៅដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ថា ជាវិធានការផ្តាច់ការ និងលើកឡើងថាការ អនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ជាការពង្រឹង «អំណាចផ្តាច់ការ» និងបង្កមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិមនុស្ស។ ការចោទប្រកាន់គ្មានមូលដ្ឋាននេះត្រូវបានជួយបន្ទរបន្ថែមដោយក្រុមអង្គការនៅ ក្នុងស្រុកមួយចំនួនដែលក្នុងនោះ ចក់ សុភាព ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានព្យាយាមក្នុងការនិយាយ យកចិត្តជនបរទេសនិងពុលទឹកមាត់ក្នុងពាក្យសិទ្ធិមនុស្ស ហើយបុគ្គលម្នាក់នេះមិនបានគិតគូរពីសុខុមាលភាពប្រជាពលរដ្ឋជាធំ និងចូលរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ឡើយ។ ក្រុមអ្នកតាំងខ្លួនជាជើងឯកសិទ្ធិមនុស្សទាំងនេះបានត្រឹមតែទ្រឹស្តីប៉ុណ្ណោះ តែសកម្មភាពចាក់ស្តែង ក្រុមនេះបានត្រឹមនិយាយឱ្យពីរោះ និងទ្រឹស្តីហៀរកែង ហើយពេលខ្លះមិនបានយល់អ្វីដែលខ្លួននិយាយពី ពាក្យ «សិទ្ធិមនុស្ស»ឱ្យពិតប្រាកដផង។ ចំពោះមុខនៃការឆ្លងរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃ បណ្តាប្រទេសនានានៅលើពិភពលោករួមទាំងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបបានចាត់វិធានការចាំបាច់ នានាដើម្បីការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋកុំឱ្យឆ្លងជំងឺនិងស្លាប់បាត់បង់ដោយសារតែជំងឺកូវីដ-១៩ដែលមិន ទាន់មានថ្នាំព្យាបាលនៅឡើយនេះ។ បណ្តាប្រទេសទាំងនោះ…
-
ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-រុស្ស៊ីក្នុងបរិបទនៃបម្រែបម្រួលភូមិសាស្រ្តនយោបាយ
ឆ្នាំនេះ គឺជាឆ្នាំដ៏ពិសេសមួយក្នុងការប្រារព្ធនូវខួបលើកទី៦៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរបស់កម្ពុជា និងរុស្ស៊ី ហើយទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរបស់ប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងរយៈពេល៦៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ គឺមានលក្ខណៈល្អប្រសើរខ្លះ និងមានភាពបត់បែនខ្លះ។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ បានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ន រុស្ស៊ីបានងាកចេញពីតំបន់អឺរ៉ុប និងមកចាប់អារម្មណ៍លើទ្វីបអាស៊ីវិញ ដោយតំបន់នេះជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិមួយ និងជាភូមិសាស្រ្តនយោបាយមួយដ៏សំខាន់។ លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា ល្បឿននៃការសម្រេចចិត្ត និងសកម្មភាពជាក់ស្ដែងក្នុងការផ្តល់ជាជំនួយវ៉ាក់សាំងរបស់រុស្ស៊ីមកកម្ពុជានៅមានភាពយឺតយ៉ាវ នៅឡើយ។ សំនួរ៖ ថ្មីនេះ យើងសង្កេតឃើញថា ស្ថានភាពនយោបាយរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៊ី កាន់តែមានភាពតានតឹងខ្លាំងឡើង ជាក់ស្ដែងកាលថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា កន្លងទៅនេះ រុស្ស៊ីបានបណ្ដេញមន្រ្តីការទូតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំនួន១០រូប ចេញពីប្រទេសរុស្ស៊ី ដើម្បីជាការសងសឹកទៅនឹងទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកលើប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយ និងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះដែល តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងដូចម្ដេច? នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ យើងសង្កេតឃើញថា ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៊ី កាន់តែមានភាពតានតឹងយ៉ាងខ្លាំងឡើង ដោយសារតែប្រទេសទាំងពីរនេះបានដាក់ទណ្ឌកម្មបណ្ដេញអ្នកការទូតនៅក្នុងប្រទេសរៀងៗខ្លួនទៅវិញទៅមក។ ភាពតានតឹងរបស់ប្រទេសទាំងពីរនេះ ក៏មានរយៈពេលយូរឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែការបណ្ដេញនូវអ្នកការទូតចេញពីប្រទេសរៀងៗខ្លួននាពេលថ្មីនេះ អាចនិយាយបានថាជាសញ្ញាមួយដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្មណ៍នៃការធ្លាក់ចុះនៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ សំនួរ៖ ងាកមកមើលវត្តមាន និងគោលនយោបាយរបស់រុស្ស៊ីក្នុងអាស៊ាន និងតំបន់មេគង្គវិញម្តង យើងបានសង្កេតឃើញថា ភាគច្រើននៃអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអ្នកវិភាគភូមិសាស្រ្តនយោបាយ មិនសូវបានលើកឡើងពីតួនាទី…
-
សម្តេចតេជោ៖ កម្ពុជាសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការយកចិត្តទុកដាក់និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងការអនុវត្ត “ផ្លូវសូត្រសុខភាព” ក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើម ខ្សែក្រវ៉ាត់និងផ្លូវ
APSARA MEDIA SERVICES (AMS) · Remarks by Samdech Techo Hun Sen, Prime Minister of Cambodia
-
ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-រុស្ស៊ីក្នុងបរិបទនៃបម្រែបម្រួលភូមិសាស្រ្តនយោបាយ
ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-រុស្ស៊ីក្នុងបរិបទនៃបម្រែបម្រួលភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ឆ្នាំនេះ គឺជាឆ្នាំដ៏ពិសេសមួយក្នុងការប្រារព្ធនូវខួបលើកទី៦៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរបស់កម្ពុជា និងរុស្ស៊ី ហើយទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរបស់ប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងរយៈពេល៦៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ គឺមានលក្ខណៈល្អប្រសើរខ្លះ និងមានភាពបត់បែនខ្លះ។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ បានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ន រុស្ស៊ីបានងាកចេញពីតំបន់អឺរ៉ុប និងមកចាប់អារម្មណ៍លើទ្វីបអាស៊ីវិញ ដោយតំបន់នេះជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិមួយ និងជាភូមិសាស្រ្តនយោបាយមួយដ៏សំខាន់។ លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា ល្បឿននៃការសម្រេចចិត្ត និងសកម្មភាពជាក់ស្ដែងក្នុងការផ្តល់ជាជំនួយវ៉ាក់សាំងរបស់រុស្ស៊ីមកកម្ពុជានៅមានភាពយឺតយ៉ាវ នៅឡើយ៕ វាគ្មិន៖ បណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI)អ្នកសម្របសម្រួល៖ លោកស្រី ហ៊ឹម សុធារ័ត្ន
-
ផលប៉ះពាល់នៃវិបត្តិកូវីដ-១៩ ទៅលើវិស័យអចលនទ្រព្យប្រទេសកម្ពុជា
វាគ្មិន៖ លោក ឃាង ពុទ្ធី ប្រធានសមាគមអ្នកជំនាញអចលនទ្រព្យកម្ពុជា អ្នកជំនាញនិយាយថា៖នៅខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងមានវិបត្តិ កូវីដ វាក៏ជាឱកាសល្អសំរាប់អ្នកវិនិយោគ ពិនិត្យផែនការ និង រៀបចំយុទ្ធសស្ត្រថ្មីក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួន។ វិស័យអចលនទ្រព្យកម្ពុជាមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយនៅខណៈដែលកំពុងរង់នូវវិបត្តិ កូវីដធ្ងន់ធ្ងរជាលើកដំបូង។ សំនួរដែលសួរថា តើវានឹងមានការរីកចំរើនឬ អាចធាក់ថយក្រោយ? នោះអាស្រ័យលើ វិធានការទប់ស្កាត់ កូវីដរបស់កម្ពុជាថាតើមានប្រសិទ្ធិភាពប៉ុណ្ណា។ តែទោះយ៉ាងណា យើងត្រូវបន្តចរន្តវិនោយោគ ដោយមានគម្រោងផែនការអោយបានត្រឹមត្រូវ។ សំរាប់អ្នកមិនទាន់មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ទេគឺត្រូវរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួនជាលក្ខណៈក្រុមហ៊ុនឲ្យបានរឹងមាំ ដើម្បីថាពេលយើងវិនិយោគទៅដោយមិនមានផែនការច្បាស់លាស់ ហើយទីផ្សារយើងត្រូវផ្ដល់ចំណេះដឹងដល់ពួកគាត់មិនមែនចេះតែវិនិយោគតាមគេតាមឯងនោះទេ ទោះបីក្នុងតម្លៃថោក ឬ កម្រិតណាមួយក៏ដោយ ដូចនេះគាត់ត្រូវមានផែនការហិរញ្ញវត្ថុឲ្យបានច្បាស់លាស់ ពីព្រោះថាប្រសិនបើវិនិយោគដោយមិនបានវាយតម្លៃឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ នៅពេលដែលជួបប្រទះនូវបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុគឺត្រូវទាញឲ្យវិស័យទាំងមូលជួបបញ្ហា។ ដូចនេះហើយនៅពេលឥឡូវនេះអ្នកដែលមានទុននៅក្នុងដៃហើយអាចធ្វើការវិនិយោគដែលជាឱកាសល្អសម្រាប់ពួកគាត់ ហើយអ្នកដែលកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាខ្វះខាតគឺកុំទាន់ធ្វើការវិនោយោគនិងត្រូវរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុ និងដោះស្រាយបញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួនឲ្យបានចប់សព្វគ្រប់សិន៕
-
វ៉ាក់សាំងពហុភាគីនិយម Vs. វ៉ាក់សាំងជាតិនិយម
នៅមុនពេលដែលវ៉ាក់សាំងនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ត្រូវបានរកឃើញ យើងសង្កេតឃើញថា ប្រទេសទាំងអស់មិនថាតូច មិនថាធំ គឺតែងតែប្រកាសនូវសំណើរបស់ខ្លួនក្នុងការដាក់វ៉ាក់សាំងនៃជំងឺកូវីដ-១៩នេះ ឲ្យក្លាយជាទំនិញសាធារណៈសាកល (Global Public Goods) ដោយឈរលើគោលការណ៍ «វ៉ាក់សាំងពុហភាគីនិយម»។ ផ្ទុយទៅវិញ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសមហាអំណាច និងអំណាចកណ្តាលមួយចំនួន កំពុងធ្វើការស្តុកទុកនូវវ៉ាក់សាំងក្នុងចំនួនច្រើន សម្រាប់ជាការប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ដែលទង្វើនេះគេអាចចាត់ទុកថា គឹជាទង្វើនៃការជំរុញនូវ «វ៉ាក់សាំងជាតិនិយម»។ សំនួរ៖ នៅមុនពេលដែលវ៉ាក់សាំងនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ត្រូវបានរកឃើញ យើងសង្កេតឃើញថា ប្រទេសទាំងអស់មិនថាតូច មិនថាធំ គឺតែងតែប្រកាសនូវសំណើរបស់ខ្លួនក្នុងការដាក់វ៉ាក់សាំងនៃជំងឺកូវីដ-១៩នេះ ឲ្យក្លាយជាទំនិញសាធារណៈសាកល (Global Public Goods) ដោយឈរលើគោលការណ៍ «វ៉ាក់សាំងពុហភាគីនិយម»។ តើអ្វីទៅជា «វ៉ាក់សាំងពហុភាគីនិយម»? «វ៉ាក់សាំងពហុភាគីនិយម» គឺជារូបមន្តមួយនៃការរួបរួមគ្នារវាងបណ្តាប្រទេសមិនថាមាន មិនថាក្រ មិនថាតូច មិនថាធំ ជាមួយនឹងដៃគូផ្សេងៗទៀត ដើម្បីចងក្រងទៅជាយន្តការមួយដែលគេហៅថា «យន្តការពហុភាគីនិយម» ដែលសំដៅធ្វើយ៉ាងឲ្យមានការបែងចែក ការផលិត និងការផ្គត់ផ្គង់វ៉ាក់សាំង អាចផ្តល់ទៅដល់ប្រទេសដែលត្រូវការវ៉ាក់សាំង តាមពេលវេលាសមស្របណាមួយ ស្របតាមសមត្ថភាពនៃការផលិតនិងការផ្គត់ផ្គង់ផង និងតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ប្រទេស និងសង្គមនិមួយៗផង។ វ៉ាក់សាំងពហុភាគីនិយមនេះ គឺជារូបមន្តមួយដែលគេយល់ឃើញថា អាចមានប្រសិទ្ធិភាពជាងគេបំផុតនៅក្នុងចំណោមការផ្គត់ផ្គង់ និងយន្តការនៃការបែងចែកវ៉ាក់សាំងផ្សេងៗទៀត។ ឧទាហរណ៍ដូចជា…
-
តើសេរីភាព ជីវភាព និងអាយុជីវិត មួយណាមានសារៈសំខាន់ក្នុងកំឡុងវិបត្តិកូវីដ?
ភ្នំពេញៈ គិតរហូតមកទល់ពេលនេះ មនុស្សចំនួន២២នាក់ហើយបានស្លាប់ដោយ សារជំងឺកូវីដ១៩ និង៥នាក់ទៀតស្លាប់ដោយសារជំងឺពាក់ព័ន្ឋ ក្នុងចំណោមអ្នកឆ្លងសរុបចំនួន២៩១៥នាក់នៅទូទាំងប្រទេស។ វិបត្តិនេះនឹងមិនបញ្ចប់នោះទេ បើសិនជាគ្មានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ ម្ចាស់ប្រទេ សនោះទេ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលខិតខំយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ការចូលរួមជួយខ្លួនឯងការចូលរួមពាក់ម៉ាស់ការពារ អនុវត្តន៍តាមវិធានណែនាំ របស់ក្រសួងសុខាភិបាល ដោយ៣កុំ និងបីការពារ ពិសេសកុំចេញពីផ្ទះ បើគ្មានការចាំបាច់ វានឹងពន្លត់វិបត្តិនេះមិនឲ្យអូសបន្លាយរយៈពេលវែងតទៅទៀត និងអាចបញ្ចប់ព្រឹត្តិការណ៍៍២០កុម្ភៈបានកាន់តែឆាប់កាន់តែល្អ។សម្តេចតេជោហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា បានលើកដៃសំពញអង្វរក ម្តងហើយម្តងទៀត ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋអនុវត្តន៍ នូវការណែនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយស ម្តេចលើកឡើងថា “ការអនុវត្តន៍នូវវិធានការណ៍៣កុំ ៣ការពារ និងតាមគោលការណ៍ណែ នាំដទៃទៀត គឺដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង សម្តេចមិនចង់បានអ្វីនោះទេ”។ ផ្ទុយទៅវិញ ការមិនអនុវត្តន៍តាមគោលការណ៍ណែនាំ របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងសុខាភិបាល និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក ស្មើនឹងការបំផ្លាញខ្លួនឯង ក្រុមគ្រួសារ និងបំផ្លាញប្រទេសជាតិ។ សម្រាប់ប្រជាជនស្ថិតនៅជួរមុខ ដែលត្រូវទទួលបានវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ១៩ គួរតែរួសរាន់ទៅទទួលវ៉ាក់សាំង ដើម្បីការពារខ្លួននិងកាត់បន្ថយជំងឺនេះ ហើយជម្រុះចេញនូវការសង្ស័យណាមួយ ដែលថាវ៉ាក់សាំងរបស់ចិន ឬប្រទេសណាមួយ នឹងធ្វើឲ្យពិការឬគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត។គិតរហូតមកទល់ពេលនេះ មានប្រទេសមិនច្រើនជាង១០ឡើយ នៅលើពិភពលោក ដែលអាចផលិតវ៉ាក់សាំងបាន ខណៈមេដឹកនាំបណ្តាប្រទេសនានាកំពុងដណ្តើមវ៉ាក់សាំងគ្នា ដើម្បីយកមកចាក់ជូនប្រជាពលរដ្ឋរបស់គេ។អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត ពួកគេជាមនុស្សមានក្រមសីលធ៌ម…
-
ការស្វែងយល់ពីតថភាពនៃបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា
ប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួនតែងតែធ្វើការបកស្រាយចំពោះការអនុវត្តច្បាប់នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ដែលសំដៅការពារពលរដ្ឋគោរពច្បាប់ ថាជាការបង្ក្រាបលើក្រុមណាមួយនោះទៅវិញ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើវិធានការនេះត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសខ្លួនឯងវិញ បែរជាគេចាត់ទុកថា នេះជាវិធានការចាំបាច់ និងស្របច្បាប់ ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងស្ថិរភាពសង្គម និងការពារអធិបតេយ្យ ទៅវិញ។ ឯកឧត្តម អាន សុខខឿន បានលើកឡើងថា ពុំមានប្រទេសណាមួយហ៊ានអះអាងថា ខ្លួនមានកំណត់ត្រាសិទ្ធិមនុស្សល្អឥតខ្ចោះឡើយ ហើយនៅស្ទើរគ្រប់ជំនួបរបស់ឯកឧត្តមជាមួយតំណាងអចិន្ត្រៃយ៍នៃប្រទេសលោកខាងលិច ពួកគេក៏តែងតែទទួលស្គាល់ថា ប្រទេសរបស់ខ្លួន (ផ្ទាល់) ក៏ជួបប្រទះ នឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែរ។ ឯកឧត្តមបានបន្តទៀតថា ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនបានក្លាយជាគោលដៅនៃវិធានបង្ខំឯកតោភាគី (Unilateral Coercive Measures) ចំពោះភាពមិនល្អឥតខ្ចោះនៃដំណើរការកសាងប្រទេស ដែលពុំបានបំពេញតាមបទដ្ឋានល្អឥតខ្ចោះ (Ideal Standards) របស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ដែលសូម្បីតែប្រទេសដែលកំពុងបង្រៀន និងទិតៀនប្រទេសផ្សេងទៀតលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះ ក៏មិនអាចសម្រេចបាននូវបទដ្ឋានទាំងនោះដែរ។ សំនួរ៖ ប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ យើងឃើញថាមានការចោទប្រកាន់មកប្រទេសកម្ពុជាទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ពីសំណាក់សហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសប្រទេសនៅតំបន់អឺរ៉ុប។ តើកម្ពុជាបានឆ្លើយតបដូចម្ដេចខ្លះចំពោះការចោទប្រកាន់ទាំងអស់នេះ? ខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់ថា ពុំមានប្រទេសណាមួយអះអាងខ្លួនមានកំណត់ត្រាសិទ្ធិមនុស្សល្អឥតខ្ចោះឡើយ។ ស្ទើរតែគ្រប់ជំនួបរបស់ខ្ញុំជាមួយតំណាងអចិន្ត្រៃយ៍នៃប្រទេសលោកខាងលិច នៅហ្សឺណែវ ពួកគាត់តែងតែទទួលស្គាល់ថា ប្រទេសខ្លួន (ផ្ទាល់) ក៏ជួបប្រទះ នឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែរ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានានាស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស កម្ពុជាតែងតែប្រកាន់យកនូវអភិក្រម…