-
កិច្ចពិភាក្សាអំពីកិច្ចប្រជុំអង្គមហាសន្និបាតលើកទី ១១ និងគោលនយោបាយឡាវ
ជុំវិញកិច្ចប្រជុំអង្គមហាសន្និបាតលើកទី ១១ និងគោលនយោបាយឡាវ លោក ថុង ម៉េងដេវិត បានធ្វើការបកស្រាយ និងលើកឡើងពីប្រវត្តិគណបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ឡាវដែលប្រកាន់យករបបកុម្មុយនីស្តមានចក្ខុវិស័យស្រដៀងគ្នាទៅនឹងគណបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម និងមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រងជា Political Bureau (Poliburo)។ លោកបានបន្តថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ មហាសន្និបាតលើកទី១១ បានបោះឆ្នោតសម្រេចដោយសភាឡាវ ឱ្យលោក ថោងលួន ស៊ីស៊ូលីត ជាប្រធានាធិបតី។ ក្នុងកំឡុងពេលសន្យាចំពោះមុខរដ្ឋសភាជាតិ និងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ លោកនឹងបន្តគាំទ្រ និងប្រកាន់ខ្ជាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញជាតិ បង្កើតឱ្យមានស្ថិរភាពសង្គម កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ដែលសុខមាលភាព និងជីវភាពប្រជាជន គឺជាវិស័យអាទិភាព ក្នុងការស្តារនិងអភិវឌ្ឍន៍សង្គមសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ គឺការរឹតចំណងមិត្តភាពរវាងឡាវនិងចិន ពី “ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្ត” ទៅជា “ភាពជាដៃគូមានវាសនារួមគ្នា”។ ឆ្លើយតបទៅនឹងសំបុត្រអបអរសារទរ របស់លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនពីង ដែលបានសង្កត់ធ្ងន់ពីទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងការធ្វើការរួមគ្នា ជម្រុញសុខមាលភាព និងមិត្តភាព របស់ប្រជាជនទាំងពីរ ក្នុងបរិបទផ្លាស់ប្តូរនៃពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន។ សូមបញ្ជាក់ដែរថា ចិនបានក្លាយជាម្ចាស់បំណុលជាតិ ដែលមានចំនួន៧៥ភាគរយនៃបំណុលជាតិ ពោលគឺ ៥,៩ប៊ីលានដុល្លារ…
-
លទ្ធផលនៃសិក្ខាសាលាស្តីពីទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមេរិកអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក្រោមរដ្ឋបាលលោក Joe Biden
នៅថ្ងៃសុក្រ ទី០២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ វិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) សហការជាមួយមូលនិធិ អាស៊ី (The Asia Foundation) បានរៀបចំសិក្ខាសាលាស្តីពី «ទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមេរិក–អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក្រោមរដ្ឋបាលលោក Joe Biden» តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ ZOOM និង Facebook Live Streaming។ សិក្ខាសាលានេះមានការចូលរួមពីសំណាក់មន្រ្តីរាជការ មន្រ្តីនៃស្ថានទូតបរទេសប្រចាំកម្ពុជា សិស្សនិស្សិតនិងសាស្រ្តាចារ្យនៅតាមបណ្តាសាកលវិទ្យាល័យនានា តំណាងអង្គការក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ វិស័យឯកជន និងអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀតនៅកម្ពុជា អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ សិក្ខាសាលានេះបានពិភាក្សាអំពីរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់មូលនិធិអាស៊ីស្តីពី«បញ្ហាបន្ទាន់ក្នុងទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមេរិក-អាស៊ីអាគ្នេយ៍សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១»។ វាគ្មិនទាំងអស់បានពិភាក្សាអំពីបញ្ហាប្រឈមក្នុងតំបន់ លើផ្នែកសន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ វិបត្តិនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ–១៩ និងការប្រជែងគ្នាដ៏កាន់តែខ្លាំងឡើងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។ អ្នកជំនាញទាំងអស់ក៏បានផ្តល់ជាយោបល់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកគួរតែ (១) ទទួលស្គាល់ពីសារៈសំខាន់របស់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអាស៊ាន ដែលជាអ្នកដើរតួពិតប្រាកដនៅក្នុងតំបន់ មិនមែនគ្រាន់តែជាកូនអុកនៅលើក្តារអុករបស់អាមេរិក និងចិននោះទេ (២) បង្កើតគំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីមួយដើម្បីលើកកម្ពស់ខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់អាមេរិក និងអាស៊ាន ដែលប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងភាពធន់ ក៏ដូចជាស្វែងរកនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាស៊ាន…
-
ត្រូវបញ្ឈប់ដាច់ខាត ការលូកដៃជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការរបស់តុលាការនៃរដ្ឋអធិបតេយ្យ
បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងស្ថិតនៅក្នុងសុខសន្តិភាពពេញលេញ មានការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងនីតិរដ្ឋ កាន់តែត្រូវពង្រឹងពង្រីកជាមួយនឹងលំហនយោបាយ និងសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់យ៉ាងនៅក្នុងសង្គម ត្រូវបានការពារ និងលើកស្ទួយ ។ ប៉ុន្តែពួកប្រឆាំងផ្កាប់មុខដែលជាជនក្បត់ជាតិ ក្បត់ប្រជាជន ដោយមានការគាំទ្រពីមជ្ឈដ្ឋានអគតិខាងក្រៅនៅតែឆ្លៀតប្រើប្រាស់ឧបាយកលទុច្ចរឹតតាមរយៈការប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ។ ពួកនេះនៅតែបន្តធ្វើការឃោសនាមួលបង្កាច់ការពិតអំពីបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងនីតិរដ្ឋ រួមទាំងបញ្ហាផ្សេងៗដទៃទៀត មកធ្វើជាលេស វាយប្រហាររាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។ ជាក់ស្តែង កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ក្រោយពេលដែលតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ ប្រកាសសាលក្រមកាត់ទោសទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំចលនាឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ ព្រមទាំងបក្សពួកមួយចំនួនដែលត្រូវចោទប្រកាន់ពីបទ «ឧប ឃាត» ពាក់ព័ន្ធការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ក្រោមឧបាយកលជាផែនការនៃការវិលត្រឡប់ចូលប្រទេសកម្ពុជា អំឡុងព្រឹត្តិការណ៍ ៩ វិច្ឆិកា ២០១៩ ក៏មានជនបរទេសមួយចំនួនតាំងខ្លួនធ្វើជាចៅក្រមក្រៅច្បាប់ លូកដៃចូលមកអារកាត់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់តុលាការ នៃរដ្ឋអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ។ គេបានលើកឡើងពីរបស់ដែលហៅថា ការរួមតូចនៃលំហសេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដោយឆ្លៀតប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តីមិនត្រឹមត្រូវ វាយប្រហារទៅលើតុលាការរបស់កម្ពុជា ។ ប៉ុន្តែលើភាពជាក់ស្តែង ដំណើរការរបស់តុលាការទៅលើសំណុំរឿងជនជាប់ចោទ សម រង្ស៊ី…
-
ពង្រឹងកម្លាំងជាតិទាំងមូល រួមគ្នាប្រយុទ្ធយកឈ្នះលើជំងឺកូវីដ-១៩
នៅក្នុងរយៈពេលជាង១ឆ្នាំនៃការប្រយុទ្ធលើសមរភូមិសង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានខិតខំលើកកម្ពស់ការជំរុញអនុវត្តយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ខឿនការពារសុខភាពប្រជាជន ដោយបានដាក់ចេញនូវគោល នយោបាយ និងវិធានការអន្តរាគមន៍បន្ទាន់ជាបន្តបន្ទាប់ និងមានប្រសិទ្ធភាព ។ គោលដៅជាអាទិភាព របស់រាជរដ្ឋាភិបាល គឺ ការការពារអាយុជីវិតប្រជាជន ការរក្សាលំនឹងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ការជួយធ្វើ ឲ្យធុរកិច្ច និងអាជីវកម្មអាចរស់បាន និងការរក្សាឲ្យបាន សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងស្ថិរភាពសង្គម ។ អាស្រ័យដោយចំណាត់ការដ៍មានប្រសិទ្ធភាពនេះហើយ ទើបនៅក្នុងឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅ ដែលជាដំណាក់កាល ដ៍លំបាកនៃសង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែរក្សាបានភាពម្ចាស់ការលើការងារអាទីភាព ចម្បង ២ គឺទី១-ការបន្តរក្សានូវស្ថិរភាពនយោបាយដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍ និងទី២-ការរក្សាស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចបានល្អប្រសើរទប់ស្កាត់អតិផរណា និងការឡើងថ្លៃទំនិញក្នុងទីផ្សារ ។ កម្ពុជាមិន បានស្នើដល់ម្ចាស់បំណុលពន្យាការបង់ប្រាក់កម្ចី ឬកាតព្វកិច្ចហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិនោះទេ ។ កម្ពុជានៅតែមាន សកម្មភាព ដ៍សកម្មក្នុងការបញ្ចេញសាច់ប្រាក់គាំទ្រកម្មវិធី វិនិយោគសាធារណៈ ដូចជា នៅក្នុងវិស័យ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់នៅខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តសៀមរាប ការកសាងផ្លូវ ប្រឡាយទឹក ឬគម្រោងខ្នាត តូចនៅតាមមូលដ្ឋាន និងការអនុវត្តគោល នយោបាយជាតិសង្គមជាដើម ។ រាជរដ្ឋាភិបាល បានត្រៀមកញ្ចប់ថវិកា ១.១៦៤លានដុល្លារសម្រាប់បម្រុងដោះស្រាយបញ្ហាជំងឺកូវីដ-១៩ និងការស្តារសេដ្ឋកិច្ចជាតិ…
-
តួនាទីរបស់ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជានៅទីក្រុងបាងកកក្នុងការជំរុញការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា
សំនួរ៖ ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា នៅទីក្រុងបាងកក បានដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្ម និងពេញទំហឹងនៅក្នុងការជំរុញការទូតសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការលើកស្ទួយផលិតផលកម្ពុជានៅក្នុងប្រទេសថៃ និងការជំរុញវិនិយោគទុនថៃទៅប្រទេសកម្ពុជា ពោលគឺតាំងពីមុនការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ ពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពទាំងនេះ តើសមិទ្ធផលធំៗអ្វីខ្លះដែលស្ថានទូតសម្រេចបាន ពិសេសក្នុងអាណត្តិការទូតរបស់ ឯកឧត្តម? គិតមកដល់ពេលនេះ ខ្ញុំបានមកដល់ប្រទេសថៃរយៈពេល ០២ឆ្នាំហើយ។ នៅក្នុងឆ្នាំទី១ ស្ថានទូត បានធ្វើការទៅលើសកម្មភាពជាង៩០០សកម្មភាព ដែលភាគច្រើនគឺជាសកម្មភាពទាក់ទងនឹងសេដ្ឋកិច្ចការទូត។ ខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់ទៅលើតែសកម្មភាពធំៗក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ដែលរួមមាន៖ នៅខែកក្កដា យើងបានដឹកនាំស្ថានទូតចំនួន១៩ ទៅធ្វើទស្សនកិច្ចសិក្សានៅខេត្តសៀមរាប និងបន្ទាយមានជ័យ ហើយក៏មានការចូលរួមពីតំណាងក្រសួងការបរទេសថៃ ដោយធ្វើដំណើរតាមឡានក្រុង ក្នុងគោលបំណងបង្ហាញពីការតភ្ជាប់ដ៏ល្អរវាងកម្ពុជា-ថៃ ជាពិសេសផ្លូវគោក។ ហើយនៅក្នុងទស្សនកិច្ចនោះដែរ យើងមានរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយ ដែលមានការអញ្ជើញចូលរួមពីតំណាងនៃក្រសួងការបរទេស ក្រសួងទេសចរណ៍ និងក្រសួងវប្បធម៌ ដើម្បីជម្រាបជូនអំពីកិច្ចការងារការបរទេស ទេសចរណ៍ និងវប្បធម៌របស់កម្ពុជា ដែលជាលទ្ធផលគឺមានការអបអរសាទរពីស្ថានទូតជាច្រើន។ យើងក៏បានរៀបចំទស្សនកិច្ចលើកទី២ បន្តទៀត ដោយមានការជួបប្រជុំនៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដែលក្នុងនោះមានតំណាងអង្គទូតមកពីថៃ ជប៉ុន ចិន និងអាល្លឺមង់។ បន្ទាប់មក យើងបានរៀបចំផ្នែកវប្បធម៌-សាសនា ដោយរៀបចំកម្មវិធីបុណ្យកឋិនទានដែលមានប្រទេសថៃ បង់ក្លាដេស និងភូមា ចូលរួម ហើយក៏មានការចូលរួមពីវិនិយោគិន និងក្រុមហ៊ុនធំៗមកពីប្រទេសថៃ ដូចជាក្រុមហ៊ុន CP…
-
ជំនួយវ៉ាក់សាំង ស៊ីណូហ្វាម “Sinopharm” របស់ចិនមកកាន់កម្ពុជាជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីការគិតគូរដល់ការសង្រ្គោះជីវិតរបស់មនុស្សជាតិ
ភ្នំពេញ៖ ថ្ងៃទី០៧ កុម្ភៈ ២០២១ វ៉ាកសាំងរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនស៊ីណូហ្វាម “Sinopharm” ចំនួន៦០ម៉ឺនដូស បានមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាជាលើកដំបូងក្រោមជំនួយរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន។ ជំនួយដ៏មានតម្លៃថ្លៃថ្លាមិនអាចកាត់ថ្លៃបាននេះ បានធ្វើឱ្យប្រជាជនកម្ពុជាមានក្ដីរំភើបនិងមោទនភាពយ៉ាងខ្លាំងដោយសារតែកម្ពុជាជាប្រទេសដំបូងគេនៅលើពិភពលោកដែលទទួលជំនួយវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ពីប្រទេសចិន។ នេះសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា កម្ពុជាជាចំណែកមួយដ៏សំខាន់បំផុតនៅក្នុងបេះដូងរបស់ចិន ដែលក្នុងនាមជាមិត្តដ៏ជិតស្និទ្ធ ជាមិត្តដែកថែប ជាមិត្តម៉ឺនឆ្នាំ អ្វីៗគឺជាអាទិភាពក្នុងការជ្រោមជ្រែងនិងយកចិត្តទុកដាក់បំផុត។ ស្របពេលជាមួយគ្នានោះនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថ្ងៃទី០៧ មីនា នាព្រលានយន្តហោះពោធិចិនតុងនោះដែរ ឯកឧត្តម ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា ឯកឧត្តម វ៉ាង វិនធាន បានមានប្រសាសន៍ថា ចាប់ពីផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩មក រដ្ឋាភិបាលចិននិងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានជួយគ្នាទៅវិញទៅមកដែលប្រៀបដូចជាពាក្យស្លោកថា “ស្រឡាញ់គ្នាក្នុងគ្រាក្រ ស្គាល់មិត្តល្អក្នុងគ្រាលំបាក” ហើយក្រុមគ្រូពេទ្យចិនក៏បានមកបណ្ដុះបណ្ដាលអំពីរបៀបចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ ដល់ក្រុមគ្រូពេទ្យកម្ពុជាផងដែរ។ ស្របពេលដែលកម្ពុជាកំពុងភ័យព្រួយបារម្ភ និងរងគ្រោះដោយសារការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងឱកាសនៃការទទួលជំនួយវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩នាពេលនោះ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក៏បានបង្ហាញនូវក្ដីរំភើបនិងសាទរយ៉ាងខ្លាំងជំនួសប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ ដោយសម្ដេចមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ពិភពលោកនេះហាក់កំពុងមានសង្រ្គាមដណ្ដើមវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ ដោយសារចំនួនវ៉ាក់សាំងដែលផលិតចេញនៅលើពិភពលោកគឺមានចំនួនតិចជាងតម្រូវការ។ ស្របពេលដែលប្រទេសជាច្រើនមានលទ្ធភាពទិញវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ ប៉ុន្តែពុំទាន់មានវ៉ាក់សាំងសម្រាប់ឱ្យពួកគេទិញនៅឡើយនោះ ប្រទេសកម្ពុជាបែរជាស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសមិនច្រើនឡើយ ដែលទទួលបានជំនួយវ៉ាក់សាំងពីចិន តើនោះជាមូលហេតុអ្វី? សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានពន្យល់ថានោះគឺផ្លែផ្កានៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជានិងចិន បើកម្ពុជាគ្មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយចិន គឺពុំបានទទួលវ៉ាក់សាំងឡើយ។ ក្នុងនោះដែរសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសដល់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់មានទំនុកចិត្តចំពោះវ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាមរបស់ចិន…
-
ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាក្នុងការឆ្លើយតបការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
កម្ពុជា២០៥០៖ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាក្នុងការឆ្លើយតបការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ពិភពលោកទាំងមូលកំពុងតែទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជាពិសេសបណ្តាប្រទេសក្រីក្រដែលពឹងផ្អែកទៅលើវិស័យកសិកម្ម នៅក្នុងនោះកម្ពុជាជាប្រទេសងាយរងគ្រោះបំផុតពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ក៏ដូចជាពិភពលោក ដែលជាប់ចំណាក់ថ្នាក់លេខ១៣នៅក្នុងចំណោម១៨១ប្រទេស។ របាយការណ៍នៅឆ្នាំ២០១៩កម្ពុជាបានរង់ការខាតបង់៥៤២លានដុល្លាពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលស្មើរនឹង២ភាគរយនៃGDPជាតិ។ ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសងាយរងគ្រោះបំផុតចំពោះហានិភ័យនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ (ទឹកជំនន់និងគ្រោះរាំងស្ងួត) ដោយសារសមត្ថភាពបន្ស៊ាំខ្លួនទាប។ ឧទាហរណ៍ទឹកជំនន់ឆ្នាំ ២០១១ សរុបនៃការខូចខាតនិងការបាត់បង់មានចំនួន ៣៥៦ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ទឹកជំនន់ឆ្នាំ២០១៣ បានប៉ះពាល់ដល់គ្រួសារចំនួន ៣៧៧.៣៥៤ គ្រួសារនិងមនុស្ស ១.៨ លាននាក់រស់នៅក្នុងខេត្តចំនួន២០ (NCDM, 3013)។ ឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានរិះរកគ្រប់មធ្យោបាយ និង សហការណ៍ជាមួយដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍ និងអង្គការនានា ក៏ដូចជាស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធដើម្បីជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសប្រជាកសិករដើម្បីបន្ស៊ាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ។ វាគ្មិន៖ លោកបណ្ឌិត កែវ ពិសិដ្ឋ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលការសិក្សាការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី និងជាអនុប្រធាននៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី ប្រធានផលិត និង សម្របសម្រួល: ឡាក់ លីលីសហការគាំទ្រដោយ: AMS និង AVIផលិតដោយ: LNN សូមគោរពអរគុណ
-
បទវិភាគជុំវិញជំនួបជាន់ខ្ពស់រវាងអាមេរិក និងចិន នៅរដ្ឋអាឡាស្កា និងកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី
វាគ្មិន៖ លោក ថុង ម៉េងដេវិត អ្នកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គស្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្រ្ត នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) អ្នកសម្របសម្រួល៖ លោកស្រី ហ៊ឹម សុធារ័ត្នអ្នករៀបចំអត្ថបទ៖ លោក ថុង ម៉េងដេវិត ជុំវិញការប្រកួតប្រជែង និងវេទិកាពន្លះគ្នារវាងអាមេរិក និងចិន លោក ថុង ម៉េងដេវិត បានធ្វើការបកស្រាយ និងវិភាគដោយលើកឡើងពីទ្រឹស្តី Thucydides’ Trap ពាក់ព័ន្ធនឹងការងើបឡើងរបស់មហាអំណាចថ្មីមួយ ដែលនឹងងើបមកប្រឆាំងនឹងមហាអំណាចចាស់. និងសុភាសិតរបស់ខ្មែរមួយដែលពោលថា ដំរីឈ្លោះគ្នា ជាន់ស្លាប់តែស្រមោច។ លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីវេទិកាកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី (QUAD) រវាង សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្រ្តាលី ឥណ្ឌា និងជប៉ុន គឺជាកិច្ចសន្ទនាមិនផ្លូវការមួយ ដែលបានបង្កើតឡើងសម្រាប់ប្រឆាំងនឹងការរីកធំធាត់នៃឥទ្ធិពលរបស់ចិនក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ ដែលប្រទេសទាំងបួននេះបានរួបរួមគ្នាទប់ស្តាត់ឥទ្ធិពលចិន តាមរយៈការធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នា ការចែករំលែកព័ត៌មានគ្នាទៅវិញទៅមក និងការគាំទ្រគ្នាក្នុងការតតាំងមតិប្រឆាំងនឹងចិន។ លោកបានបង្ហាញពីមតិរបស់ខ្លួនថា រដ្ឋតូចៗ ក៏ដូចជាកម្ពុជា ដែរ គួរគម្បីរក្សាជំហអព្យាក្រឹត និងសាមគ្គីភាព ដោយយោងទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសាមគ្គីភាពរបស់អាស៊ាន និងគួររក្សារជំហស្ងប់ស្ងាត់ និងមិនត្រូវប្រើប្រាស់ពាក្យសំដីធ្ងន់ៗ ដែលធ្វើឲ្យបានប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋនោះ ជាមួយនឹងអាមេរិក ឬចិន នោះឡើយ។ ១. តើអ្វីទៅជាកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី? ហើយវេទិកានេះបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងអ្វី? វាគ្មិន៖ មុននឹងឈានដល់ការឆ្លើយសំនួរ ខ្ញុំសូមលើកឡើងអំពីទ្រឹស្តីមួយរបស់លោក Graham Allison ដែលមានឈ្មោះថា អន្ទាក់របស់ធូស៊ីឌី ឬហៅថា Thucydides’ Trap ដែលពន្យល់អំពីការងើបឡើងរបស់មហាអំណាចថ្មីមួយ ដែលនឹងងើបមកប្រឆាំងនឹងមហាអំណាចចាស់.។ លោកបានលើកឡើងពីសង្រ្គាមរវាងទីក្រុងអាតែន ដែលជាមហាអំណាចចាស់ និងស្ពាតាន់ ដែលជាមហាអំណាចថ្មី ដែលបានធ្វើសង្ត្រាមជាមួយគ្នាក្នុងការគ្របគ្រងដែនដីក្រិចបុរាណ។ លោកបានធ្វើការសន្និដ្ឋានថាមហាអំណាចទាំងពីរ នឹងមានសង្រ្គាមជាមួយគ្នា។ ចំពោះវេទិកាកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី ឬហៅថា QUAD នេះបានចាប់ផ្តើមកិច្ចព្រមព្រៀងជាថ្មីឡើងវិញ ដោយលោកអតីតប្រធានាធិបតី…
-
តួនាទីរបស់ស្រ្តីកម្ពុជានៅក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១៣
វាគ្មិន៖ លោកជំទាវ ជ្រឹង បុទុមរង្សី រដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ អ្នកសម្របសម្រួល៖ លោកស្រី ហ៊ឹម សុធារ័ត្ន ក្នុងនាមស្រ្តីមួយរូបដែលកំពុងដើរតួនាទីស្នូលក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុប (ASEM) លើកទី១៣ របស់កម្ពុជា តាំងពីដើមរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន លោកជំទាវ ជ្រឹង បុទុមរង្សី បានលើកឡើងពីយន្តការមួយចំនួនដែលសមាជិកជាប្រទេសដៃគូរបស់ ASEM កំពុងជម្រុញក្នុងការលើកទឹកចិត្តស្ត្រីឲ្យចូលរួមក្នុងសកម្មភាពសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចឲ្យបានច្រើន និងមានប្រសិទ្ធភាពជាងមុន។ បន្ថែមពីលើនេះ លោកជំទាវ មានការរំពឹងខ្ពស់ថា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុបលើកទី១៣ នេះ នឹងមានការកើនឡើងនៃចំនួនអ្នកចូលរួមដែលជាស្រ្តីច្រើន បើធៀបទៅនឹងកិច្ចប្រជុំកំពូល ASEM មុនៗ។ ដោយផ្អែកលើបទពិសោធន៍ជាង០២ឆ្នាំកន្លងមកនេះ លោកជំទាវ (ផ្ទាល់) បានចែករំលែកនូវបញ្ហាប្រឈមចំបងខ្លះៗ ក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះ ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩នេះ ហើយក៏បានស្នើសុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបន្តតាមដាននូវវឌ្ឍនភាពរបស់ ASEM ព្រោះថានេះជាឱកាសដែលកម្ររកបាន ពោលគឺមានតែម្តងគត់ជារៀងរាល់៥០ឆ្នាំ។ ១. ក្នុងនាមកម្ពុជាជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុបលើកទី១៣ តើកម្ពុជាធ្លាប់បានលើកយកប្រធានបទ សំខាន់ៗណាខ្លះទៅពិភាក្សានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំឧត្តមមន្រ្តី? ហើយប្រធានបទណាខ្លះដែលមានលក្ខណៈក្តៅជាងគេ? វាគ្មិន៖ នៅក្នុងការទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១៣ នេះ កម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវប្រធានបទមួយដ៏សំខាន់ គឺការពង្រឹងពហុភាគីនិយម ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួម។ ប្រធានបទនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងបរិបទសង្គមបច្ចុប្បន្ន ជាពិសេសនៅពេលដែលប្រទេសមហាអំណាចធំៗមួយចំនួនងាកទៅរកឯកព័ទ្ធនិយមវិញ។ ក្នុងនាមជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ កម្ពុជាបានផ្ដួចផ្ដើមបង្កើតប្រធានបទនេះឡើង ដោយក្នុងន័យនេះ ការពិភាក្សាជារួមពីដៃគូទាំងអស់នឹងផ្ដោតសំខាន់ក្នុងការផ្ដល់ឱកាសឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលក្នុងប្រទេសជាដៃគូទាំង ៥៣ បានពិភាក្សាគ្នាថា តើមាននីតិវិធីអ្វីខ្លះក្នុងការបង្រួបបង្រួម និងផ្សារភ្ជាប់ទៅលើវិស័យធំៗ ដូចជាការពង្រឹងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ និងលើសកលលោក ក៏ដូចជាការពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ ព្រមទាំងការឆ្លើយតបទៅនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ ចំណែកឯចំណុចដែលក្តៅជាងគេនោះគឺ តើវេទិកាអាស៊ី-អឺរ៉ុបនេះ ក្នុងប្រធានបទពង្រឹងភាគីនិយមនេះ អាចចូលរួមដោះស្រាយដូចម្ដេចទៅលើការរីកត្បាតជាសកលរបស់ជំងឺកូវីដ-១៩។ ប្រធានបទនេះនឹងត្រូវបានពិភាក្សាក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលកម្រិតឧត្តមមន្រ្តី តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកចំនួន ០២លើក រួចមកហើយ។ តួយ៉ាង ដោយមានការឯកភាពជារួម ប្រទេសជាដៃគូទាំងអស់បានមូលមតិគ្នាចេញជាសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ដែលបានបង្ហាញពីឆន្ទៈរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយត្រូវបានអនុម័ត…
-
រជ្ជកាល លោក Joe Biden នឹងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងណាទៅលើ ការប្រកួតប្រជែសហរដ្ឋអាមេរិក និង ចិនក្នុងតំបន់
កម្មវិធីកម្ពុជា២០៥០៖ ប្រធានបទ៖ រជ្ជកាល លោក Joe Biden នឹងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងណាទៅលើ ការប្រកួតប្រជែសហរដ្ឋអាមេរិក និង ចិនក្នុងតំបន់? លោក Joe Biden បានលើកយកសរសរស្តមចំនួន៤ចំណុចដើម្បីស្តាឥទ្ធិពលសហរដ្ឋអាមេរិកឡើងវិញនៅឆាកអន្តរជាតិ បន្ទាប់ពីត្រូវបានខ្ទិចខ្ទាំ ក្នុងរជ្ជកាល លោក DonaldTrump? វាគ្មិន៖ លោកបណ្ឌិត ជឺនបូរាណ ច័ន្ទបូរី អ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងជាទីប្រឹក្សានៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ប្រធានផលិត និង សម្របសម្រួល: ឡាក់ លីលី សហការគាំទ្រដោយ: AMS និង AVI ផលិតដោយ: LNN