-
AVIVoice Ep102: លទ្ធផលនៃមហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ានលើកទី៤៣ (អាយប៉ា) និងសារៈសំខាន់ចំពោះសហគមន៍អាស៊ាន
បន្ទាប់ពីបញ្ចប់នូវកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និង៤១ នៅរាជធានីភ្នំពេញ កម្ពុជាក៏បានបន្តនូវតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំនៃមហាសន្និបាទអន្តរសភាអាស៊ានលើកទី៤៣ (អាយប៉ា៤៣)។ កិច្ចប្រជុំអាយប៉ានេះក៏បានបញ្ចប់ទៅដោយជោគជ័យ និងទទួលបាននូវលទ្ធផលផ្លែផ្កាជាច្រើនផងដែរ ដែលបានប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងប្រទេសដៃគូផ្សេងទៀតចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយនេះ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ បណ្ឌិត ឆេង គីមឡុង បានលើកឡើងត្រួសៗអំពីលទ្ធផលជាដុំកំភួនមួយចំនួននៃកិច្ចប្រជុំអាយប៉ាលើកទី៤៣ និងពន្យល់អំពីការកើនឡើងនៃសារៈសំខាន់ចំពោះការកសាងសហគមន៍អាស៊ានទាំងមូលផងដែរ។ សំណួរទី១៖ កាលពីថ្ងៃទី២០ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា កម្ពុជាបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំមហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ានលើកទី៤៣ ឬក៏ហៅថាអាយប៉ា នៅឯសណ្ឋាគារសុខា រាជធានីភ្នំពេញ ដែលរៀបចំដោយសភាជាតិកម្ពុជា ក្រោមមូលបទ «បោះជំហានជាមួយគ្នា ដើម្បីនិរន្តរភាព បរិយាប័ន្ន និងភាពធន់របស់អាស៊ាន»។ ជាបឋម សូម (វាគ្មិន) ជួយពន្យល់បន្តិចអំពី ថាតើអ្វីទៅជាមហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ាន? ហើយនៅក្នុងឆ្នាំនេះដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ តើកិច្ចប្រជុំមហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ានត្រូវបានប្រារឰឡើងដោយមានរបៀបវារៈដូចម្តេចខ្លះ? នៅក្នុងកម្មវិធីនៃការរៀបចំមហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ាននេះ យើងឃើញចែកចេញជាពីរផ្នែកធំៗ៖ ទីមួយ៖ គឺការជួបប្រជុំទល់មុខរវាងថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសអាស៊ាន ហើយនិងមេដឹកនាំនៃស្ថាប័នរដ្ឋសភា របស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង១០ ដែលបានជួបរួចម្ដងមកហើយ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅនេះ។ នោះគឺជាការជួបប្រជុំទល់មុខកម្រិតខ្ពស់បំផុតរវាងថ្នាក់ដឹកនាំមក ពីផ្នែករដ្ឋាភិបាលនៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ានហើយនិងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលនៃស្ថាប័នរដ្ឋសភា។ ក្រោយមកទៀត គឺទាក់ទងទៅនឹងមហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ាន យើងហៅថាមហាសន្និបាតលើកទី៤៣របស់អាយប៉ា ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី២០ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅនេះ។ ក្នុងនាមកម្ពុជាជាម្ចាស់ផ្ទះ កម្ពុជាបានលើកឡើងនូវរបៀបវារៈនៃកិច្ចប្រជុំនោះ…
-
AVD Ep22: President Xi Jinping’s Third Term and Its Implications for Indo-Pacific Region
Guest Speaker: Dr. Joseph Matthews, Senior Professor, Beltei International University Host: Ms. Chhoun Sreynou At the recent 20th National Congress of the Communist Party of China, President Xi Jinping secured this place as president of the country along with his fellow allies in the top positions of the decision-making body. Even though this term’s presidency…
-
AVIVoice Ep101: ភាពតានតឹង និងលទ្ធផលនៃជំនួបប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់លោក ជូ បៃដិន និងលោក ស៊ី ជិនពីង
ការប្រកួតប្រជែងមហាអំណាចគឺជាបញ្ហាមួយដ៏គួរឱ្យស្មុគស្មាញ និងមានភាពតានតឹងបំផុតក្នុងបរិបទបច្ចុប្បន្ន ដែលវាបានជះឥទ្ធិពលច្រើនដល់តំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល។ ប៉ុន្តែក្រោយពីជំនួបផ្ទាល់ទ្វេភាគីរវាងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលនៃប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរគីលោក Joe Biden និងលោក Xi Jinping នៅទឹកដីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីរួច គេអាចរំពឹងថាភាពតានតឹងរវាងប្រទេសទាំងពីរអាចនឹងសម្រាលបានមួយកម្រិតតាមរយៈការជជែងគ្នាដោយផ្ទាល់ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយរួមជាស្នូល។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោក ថុង ម៉េងដាវិត បានបកស្រាយអំពីលទ្ធផលជារួមនៃជំនួបទ្វេភាគីនេះ និងស្ថានភាពទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរក្រោយពេលនៃជំនួនទ្វេភាគីនេះ។ សំណួរទី១៖ ជាបឋម តើ (វាគ្មិន) យល់ឃើញយ៉ាងណាចំពោះជំនួបមួយនេះ? ហេតុអ្វីបានជាជំនួបទ្វេភាគីមួយនេះត្រូវបានសាធារណៈជនចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងនៅមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលG20 មកដល់? ជំនួបនេះគឺជាជំនួបលើកដំបូងបំផុតសំរាប់មេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរ ចាប់តាំងពីលោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន ឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ២០២១ ដែលរាល់ជំនួបរវាងមេដឹកនាំទាំងពីរគឺធ្វើឡើងតាម រយៈទូរស័ព្ទនិងវីដេអូចំនួន ៥ដង។ ទំនាក់ទំនងរបស់មេដឹកនាំទាំងពីរគឺចាប់ផ្តើមចាប់តាំងពីមេដឹកនាំទាំងពីរជាអនុប្រធានាធិបតីមកម្លោះ។ ជំនួបទ្វេភាគីនៃមេដឹកនាំមហាអំណាចទាំងពីរគឺមានលក្ខណៈស្និតស្នាលនិងបើកចំហរដែលលោកប្រធានាធិបតិ ចូ បៃឌិន បានប្រកាសអំពីការគ្រប់គ្រងភាពខុសគ្នារវាងប្រទេសទាំងពីរ ទប់ស្តាត់ការប្រកួតប្រជែងដែលអាចឈានទៅរកការប៉ះទង្គិចនិងស្វែងរកវីធីក្នុងការធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាពិភពលោកដែលទាមទារអោយមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួម។ លោកប្រធានាធិបតិ ចូ បៃឌិន ក៏បាននិយាយអំពីការដាក់ចេញនូវ ‘ខ្សែរបន្ទាត់ក្រហម’ នៃប្រទេសទាំងពីរដើម្បីបញ្ចៀសការប្រកួតប្រជែងអោយក្លាយទៅជាការប៉ះទង្គិចអាវុធណាមួយ។ ជាកិច្ចឆ្លើយតបលោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការដោះដូរទស្សនៈដោយត្រង់ទៅត្រង់មកនិងស៊ីជម្រៅរវាងប្រទេសទាំងពីរនិងស្នើអោយស.រ.អ គួរយកប្រវត្តិសាស្រ្តជាកញ្ចក់ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសទៅអនាគតផងដែរ។ ក្នុងន័យនេះលោfក ស៊ី ចង់អោយស.រ.អ. គួរសិក្សាអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តខ្លួននិងចិនអោយបានច្រើន និងស្វែងយល់ពីអរិយធម៌និងប្រជាជនចិនអោយបានច្បាស់ហើយប្រៀបធៀបជាមួយនឹងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ស.រ.អ.។ ដូចដែលយើងបានដឹងហើយថាទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងស.រ.អ.…
-
Cambodia2050 Ep48: កិច្ចប្រជុំអាស៊ានលើកទី ៤០ និង ៤១ នៅកម្ពុជា
វាគ្មិន៖ លោកស្រី ហ៊ឹម សុធារ័ត្ន សាស្រ្តាចារ្យនៃវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈ (IISPP)សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (RUPP) សំណួរទី១: កាលពីថ្ងៃទី ១០ និងថ្ងៃទី ១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ពេលកន្លងទៅនេះ កម្ពុជាបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៤០ និង ៤១ ប្រកបដោយជោគជ័យនិងកិត្យានុភាព តើលោកស្រីអាចជួយបកស្រាយបានដែរឬទេថាតើក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ មានប្រទេសចំនួនប៉ុន្មានអញ្ជើញចូលរួមផងដែរ? នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ យើងទទួលបានការចូលរួមពីប្រទេសចំនួន ២៩ ដែលក្នុងនោះមាន ៨ ប្រទេសមកពីសមាជិកអាស៊ានរបស់យើងនិងក៏ដូចជាប្រទេសមហាអំណាច អំណាចកណ្តាល ក៏ដូចជាប្រធានឬក៏អនុប្រធាននៃអង្គការឬក៏ស្ថាប័នអន្តរជាតិនានាផងដែរ។ ចំពោះប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានយល់ឃើញថាមានការចូលរួមតែ ៨ ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែពុំមានវត្តមានរបស់តំណាងមិនមែននយោបាយរបស់មីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ ដោយកម្ពុជាបានធ្វើលិខិតអញ្ជើញទៅឯកឧត្តមនាយឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ស្នើសុំឯកឧត្តមចាត់តំណាងមិនមែននយោបាយរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាចូលរួមកិច្ចប្រជុំនេះ។ ប៉ុន្តែដោយសារហេតុផល មីយ៉ាន់ម៉ាយល់ឃើញថា នេះមិនមែនជាការស្មើភាពនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាននោះទេ ដែលនេះផ្ទុយទៅនឹងធម្មនុញ្ញរបស់អាស៊ានផងដែរ។ ដូចនេះ គេមិនអាចចាត់តំណាងមិនមែននយោបាយចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះទេ។ រីឯប្រទេសមហាអំណាច យើងឃើញមានវត្តមានរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន អូស្ត្រាលី ជប៉ុន នូវែលហ្សេឡង់ កាណាដាក៏ដូចជាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោកចូ បៃដិន និងសហភាពអឺរ៉ុបផងដែរ។ ហើយយើងក៏មាននូវវត្តមានរបស់លោកប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេសឥណ្ឌានិងតំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក វ្ល៉ាឌីមៀរ…
-
AVIVoice Ep100: លទ្ធផលសំខាន់ៗ និងកិត្តិនាមកម្ពុជាក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និង៤១
កម្ពុជាដែលជាប្រទេសតូចមួយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិទាំងមូលកោដសសើរយ៉ាងខ្លាំងចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង និងភាពជោគជ័យក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និង៤១ ដែលទើបតែបញ្ចប់ទៅកាលពីសប្ដាហ៍មុននេះ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ បានរៀបរាប់អំពីលទ្ធផលសំខាន់ៗនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និង៤១ ដែលបានប្រព្រឹត្តិទៅនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងការរីកលូតលាស់នៃកិត្តិនាមកម្ពុជាក្នុងឆាកអន្តរជាតិក្រោមភាពជោគជ័យក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២នេះ។ សំណួរទី១៖ កម្ពុជាទើបតែបានបញ្ចប់នូវការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និង៤១ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធនានាផងដែរ ក្នុងនាមជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ។ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំនេះក៏បានបញ្ចប់ទៅដោយរលូន និងផ្លែផ្កាក្រោមមូលបទ «អាស៊ានរួមគ្នាធ្វើ៖ ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងអស់គ្នា ឬ ASEAN A.C.T: Addressing Challenges Together» ដែលវាកើតចេញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ក្នុងការសម្របសម្រួលនិងរៀបចំយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ជាទីបំផុត សម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ។ ជាបឋម សូម (វាគ្មិន) រៀបរាប់ត្រួសៗអំពីលទ្ធផលជារួមនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ និង៤១ ក៏ដូចជាកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធដែលប្រព្រឹត្តចាប់ពីថ្ងៃទី១០ដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅ នៅរាជធានីភ្នំពេញនេះ? កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០ ទី៤១ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា ឬ East Asia Summit គឺបានជោគជ័យ ផ្លែផ្កាល្អប្រសើរ លើសពីការរំពឹងទុក ពីព្រោះថាយើងឃើញថាបញ្ហានៅក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ គឺកាន់តែស្មុគស្មាញ ហើយពិបាកនឹងរកដំណោះស្រាយ…
-
AVD Ep21: The Progress of Belt and Road Initiative (BRI) Implementation in Cambodia
Guest speaker: Dr. Digby James Wren, Senior Special Advisor to the Institute of International Relations of Cambodia, Royal Academy of Cambodia (RAC) Host: Ms. CHHOUN Sreynou Belt and Road Initiative (BRI) is one of the most ambitious infrastructure projects and a grand development strategy in the history of China’s diplomacy or international engagement. The BRI…
-
AVIVoice Ep99: ស្វែងយល់អំពីសមាជជាតិលើកទី២០ នៃគណបក្សកុម្មុនីស្តចិន និងខ្លឹមសារនៃលទ្ធផល
សមាជជាតិលើកទី២០ នៃគណបក្សកុម្មុនីស្តចិន បានធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងសកម្មពីសំណាក់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងប្រទេសជាច្រើនក្នុងតំបន់។ សមាជជាតិលើកទី២០នេះ បានកំណត់នូវការផ្លាស់ប្ដូរថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីនៃគណកម្មការជាន់ខ្ពស់មួយចំនួននៃគណបក្សក៏ដូចជា ដាក់ចេញនូវទិសដៅគោលនយោបាយសម្រាប់រយៈពេលច្រើនឆ្នាំទៅមុខទៀត។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោក លឹម ឆាយ បានពន្យល់អំពីអត្ថន័យនៃសមាជជាតិលើកទី២០ ជាពិសេសបកស្រាយត្រួសៗអំពីលទ្ធផលនៃសមាជជាតិនេះ និងការផ្លាស់ប្ដូរថ្មីៗចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្ស និងប្រទេសទាំងមូល។ សំណួរទី១៖ គណបក្សកុម្មុនីស៏ចិនទើបតែបញ្ចប់នូវសមាជជាតិរបស់ខ្លួនលើកទី២០ កាលពីខែមុននេះហើយជារួមលទ្ធផលនៃសមាជជាតិលើកនេះ ដូចដែលអ្នកវិភាគជាច្រើនបានរំពឹងទុកទាក់ទងនឹងការផ្លាស់ប្តូរ ការសារើថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្ស និងក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនផងដែរ។ ជាដំបូងតើសមាជជាលើកទី២០នេះសម្រេចបានលទ្ធផលសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ ហើយហេតុអ្វីបានជាវាមានសារៈសំខាន់ចំពោះតំបន់និងពិភពលោក ក៏ដូចជាត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសលោកខាងលិចយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការជួបជុំមួយនេះ? ខ្ញុំសូមលើកជាការណែនាំបន្តិចមុននឹងខ្ញុំចាប់ផ្តើមទៅដល់ចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួន ទាក់ទងទៅនឹងលទ្ធផលសំខាន់ៗទៅនឹងសមាជជាតិលើកទី២០របស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ យើងដឹងហើយថាចិនទើបតែបានបញ្ចប់ទៅនៃសមាជជាតិលើកទី២០ដែលយើងហៅថា National Congress។ សមាជជាតិលើកទី២០គឺជាការជួបជុំគ្នាដ៏ធំមួយនៅក្នុងប្រទេសចិន ដែលមានសមាជិកចូលរួមប្រមាណជាងពីរពាន់បីរយជាងនាក់នៅលើកទី២០នេះ ហើយប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំម្ដង។ សារៈសំខាន់របស់វានោះ គឺយើងអាចប្រៀបបានទៅនឹងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី ក៏ដូចជាអគ្គលេខាធិការនៃគណបក្សកុម្មុនីស៏ចិន ហើយបើសិនយើងប្រៀបធៀបជាមួយនឹងប្រទេសអាមេរិកនោះ គឺជាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីដូចគ្នា។ សារៈសំខាន់នោះ ដោយសារតែយើងប្រៀបទៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមតាមដានទៅលើការបោះឆ្នោតក្នុង៤ឆ្នាំម្ដងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកហ្នឹង គឺយើងគិតថាការចាប់អារម្មណ៍ហ្នឹងមានលក្ខណៈស្មើគ្នា ចំពោះការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើសមាជជាតិរបស់ចិននេះ។ ដោយគ្រាន់តែចិនជាប្រព័ន្ធកុម្មុនីស៏ចិនដែលគ្មានការប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សផ្សេងទៀតនោះទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែជាការជួបជុំគ្នានៅក្នុងជួរគណបក្សកុម្មុនីស៏ចិនដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់។ ហើយតាមខ្ញុំសង្កេតឃើញ គឺមានការចាប់អារម្មណ៍តាំងតែពីមុនការបើកកិច្ចប្រជុំមួយនេះច្រើន ឬមួយក៏ការចាប់ផ្តើមពិភាក្សាទៅលើបញ្ហាមួយចំនួននៅក្នុងសមាជជាតិនេះ ហើយជាពិសេសនោះ គឺយើងឃើញសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ ជាពិសេសសារព័ត៌មានលោកខាងលិចនោះមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំង ដោយសារតែនៅក្នុង National Congress របស់ចិនមានការផ្លាស់ប្តូរនៃLeadership ឬថ្នាក់ដឹកនាំនៅក្នុងប្រទេសចិន…
-
Cambodia2050 Ep47: កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជានិងចិនក្រោមគោលនយោបាយគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់និងផ្លូវ
គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវនេះគឺផ្ដើមចេញពីប្រសាសន៍របស់លោក Xi Jingping កាលពីឆ្នាំ២០១៣ អំឡុងពេល លោកបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចហើយបានដាក់ចេញនូវគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះ។ គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវនេះគឺមានបញ្ញត្តិសំខាន់ពីរគឺខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ។ ខ្សែក្រវាត់គឺជាការតភ្ជាប់រវាងចិនជាមួយបណ្ដាប្រទេសនានានៅលើពិភពលោកតាមរយៈផ្លូវគោកចំណែកឯផ្លូវគឺជាការតភ្ជាប់រវាងចិនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសតាមរយៈផ្លូវសមុទ្រ។ សំណួរទី១: ជាដំបូង តើលោកបណ្ឌិតអាចបកស្រាយបានទេ ថាតើអ្វីទៅជា គំនិតផ្ដួចផ្ដើម ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ ផ្លូវមួយឬក៏យើងហៅថា Belt and Road Initiative ? គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវនេះគឺផ្ដើមចេញពីប្រសាសន៍របស់លោក Xi Jingping កាលពីឆ្នាំ២០១៣ អំឡុងពេល លោកបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចហើយបានដាក់ចេញនូវគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះ។ គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវនេះគឺមានបញ្ញត្តិសំខាន់ពីរគឺខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ។ ខ្សែក្រវាត់គឺជាការតភ្ជាប់រវាងចិនជាមួយបណ្ដាប្រទេសនានានៅលើពិភពលោកតាមរយៈផ្លូវគោកចំណែកឯផ្លូវគឺជាការតភ្ជាប់រវាងចិនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសតាមរយៈផ្លូវសមុទ្រ។ សំណួរទី២: តើគោលនយោបាយមានគោលដៅយ៉ាងដូចម្តចដែរ? គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវនេះផ្ដោតទៅលើចំណុចសំខាន់ចំនួនប្រាំចំណុច៖ ១. ចំណុចទីមួយគឺការតភ្ជាប់ខាងផ្នែកគោលនយោបាយនានា ជាការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមកគោរពអធិបតេយ្យភាព ឯករាជភាព បូរណភាព ដោយមិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការក្នុងរបស់ប្រទេសនីមួយៗ។ ហើយគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនេះក៏ជាការរួមចំណែក កសាង និងពង្រឹងថែមទៀតនូវគោលនយោបាយខាងផ្នែកការទូតរបស់ប្រទេសចិនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសនានាផងដែរ។ ២. ចំណុចទីពីរគឺជាការតភ្ជាប់ខាងផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរវាងចិនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេស តាមរយៈជំនួយ ការផ្តល់កម្ចីផ្សេងៗ។ ជាក់ស្ដែងដូចយើងឃើញនៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសទាំងអស់រួមមានទាំងកម្ពុជាផងដែរដែលកំពុងតែអភិវឌ្ឍផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន តាមរយៈគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ។ ៣. ចំណុចទីបីគឺជាការតភ្ជាប់ខាងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុបានមានន័យថាប្រទេសនីមួយៗមានលទ្ធភាពទៅតាមគោលនយោបាយកម្ចីជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលចិន។៤. ចំណុចទីបួនគឺទាក់ទងជាមួយនឹងការតភ្ជាប់ខាងផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម។ ចិននិងបណ្ដាប្រទេសនានាខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីបង្កើតផលប្រយោជន៍ជូន ប្រជាពលរដ្ឋ រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋចិនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗទៀតនៅលើពិភពលោកតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីនិងពហុភាគី។ ជាក់ស្ដែងដូចជារវាងចិនជាមួយកម្ពុជាទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីពាណិជ្ជកម្មរវាងចិននិងកម្ពុជា កិច្ចព្រមព្រៀងពហុភាគី…
-
AVIVoice Ep98: កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០និង៤១ និងព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗមុនកិច្ចប្រជុំ
កម្ពុជានឹងមានភារកិច្ចដ៏សំខាន់នៅក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំម្ដង ដែលនឹងត្រូវធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤០និង៤១ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ យើងក៏ឃើញមាននូវការកើនឡើងកម្ដៅនៃបញ្ហាទាំងក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកដោយទាមទារឱ្យអាស៊ានទាំងមូលចូលរួមក្នុងការសម្របសម្រួលស្វែងរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាទាំងនោះ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោក ពុយ គា បានរៀបរាប់អំពីការត្រៀមខ្លួនរបស់កម្ពុជាក្នុងការទទួលស្វាគមន៍នូវការមកដល់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗពិភពលោកដែលនឹងត្រូវចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនាពាលខាងមុខ និងបកស្រាយអំពីបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនានាដែលនឹងត្រូវដាក់ចូលទៅក្នុងរបៀបវារៈនៃកិច្ចប្រជុំទាំងនោះ។ សំណួរទី១៖ កិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី៤០ និងលើកទី៤១របស់អាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធនានាដែលនឹងត្រូវប្រព្រឹត្តឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី១០ រហូតដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលកម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។ មុនចូលទៅដល់ចំណុចសំខាន់ៗពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រធានបទរបស់យើង ជាបឋម មកទល់នឹងពេលនេះ តើកម្ពុជាដែលនឹងត្រូវដឹកនាំកិច្ចប្រជុំកំពូល ថ្នាក់តំបន់មួយនេះបានត្រៀមអ្វីរួចរាល់ហើយ ដើម្បីជាការស្វាគមន៍នូវវត្តមានរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនានារបស់ពិភពលោកដែលនឹងមកដល់ទឹកដីកម្ពុជានៅក្នុងរយៈប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះ? ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានធ្វើកិច្ចការងារយ៉ាងសកម្មទាក់ទងទៅនឹងឯកសារ និងបែបបទពិធីការ ដោយឡែកខាងផ្នែកសន្តិសុខ និងផ្នែករៀបចំឡូជីស្ទិកផ្សេងៗទៀត គឺកម្ពុជាបានរៀបចំរួចរាល់ស្រេចបាច់ហើយ។ ក្នុងនោះរួមទាំងការចូលរួមរបស់សាលាក្រុង ដែលក្នុងនាមជាម្ចាស់ផ្ទះដែលធ្វើកិច្ចប្រជុំនៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញនេះ។ អ្វីៗបានដំណើរការដោយរលូន តាមអ្វីដែលខ្ញុំតាមដាននូវការរៀបចំរហូតមកដល់ពេលនេះ។ សំណួរទី២៖ ជាគោលការណ៍ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៥៥ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ក៏ដូចជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃប្រទេសជាដៃគូដទៃទៀតបានពិភាក្សារួចរាល់អស់ទៅហើយទៅលើបញ្ហាជាច្រើនទាំងក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ដែលនឹងត្រូវដោះស្រាយរួមគ្នា។ លទ្ធផលពេលនោះ ក៏ទទួលបាននូវផ្លែផ្កា និងលទ្ធភាពជាច្រើនដែរ។ ងាកមកពេលវេលាដែលនឹងឈានមកដល់នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលខាងមុខនេះ យើងឃើញថាព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីៗមួយចំនួនដែលកំពុងតែកើតឡើងស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ហើយដែលបញ្ហាទាំងនោះទាមទារឱ្យមានការចូលរួមពីអាស៊ានដើម្បីដោះស្រាយផងដែរ។ បើតាមការសង្កេតការណ៍របស់ (វាគ្មិន) ផ្ទាល់ តើអ្វីទៅជាបញ្ហាអាទិភាព ដែលនឹងត្រូវដាក់ចូលទៅក្នុងរបៀបវារៈនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននាពេលខាងមុខនេះ? ហើយបញ្ហាទាំងនោះ វាអាចនឹងប៉ះពាល់ដែរឬទេ ទៅដល់ដំណើរការនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលទាំងនោះ?…
-
AVD Ep20: Expectations of the 40th and 41st ASEAN Summits and related Summits in Cambodia
Guest speaker: Dr. Digby James Wren, Senior Special Advisor to the Institute of International Relations of Cambodia, Royal Academy of Cambodia (RAC)Host: Ms. CHHOUN Sreynou Over the past few weeks, we have seen that Phnom Penh city has been beautifully decorated and restored to welcome delegates from ASEAN countries and ASEAN’s dialogue partners to the…